Nếu Ethereum muốn trưởng thành, nó cần trải qua ba bước chuyển đổi lớn (The Three Transitions) hoặc có nguy cơ hủy hoại tương lai chính mình. Đây là trọng tâm bài blog mà Vitalik Buterin xuất bản gần đây. Theo đó, mạng Ethereum cần phát triển xung quanh các quá trình chuyển đổi ở Layer 2 (các giải pháp mở rộng quy mô), chuyển sang ví hợp đồng thông minh và bảo mật tốt hơn trong việc chuyển tiền.

Các đề xuất của Vitalik vấp phải “bộ ba bất khả thi của blockchain” (blockchain trilemma). Cụ thể, các đặc điểm quan trọng nhất của một blockchain là phi tập trung, an toàn và có thể mở rộng, nhưng nó thường chỉ đạt được hai trong số ba điều này. Vitalik thừa nhận những bước chuyển đổi nêu ra vô cùng thách thức nhưng cần thiết cho sự sống còn của Ethereum.

Cụ thể, Vitalik cho rằng blockchain Ethereum sẽ hoàn toàn “thất bại” nếu không có đủ cơ sở hạ tầng mở rộng để khiến các giao dịch trở nên rẻ hơn.

• Ethereum sẽ thất bại vì mỗi giao dịch có giá 3.75 USD (82.48 USD nếu chúng ta có một đợt bull run khác), và mọi sản phẩm nhắm đến thị trường đại chúng chắc chắn sẽ quên đi các chain và áp dụng các giải pháp tập trung cho mọi thứ
• Vitalik Buterin

Không còn con đường nào khác ngoài L2

Theo Vitalik, việc mở rộng quy mô cần đến các giải pháp Layer 2 (L2) được gọi là “rollups”. Thông thường, L2 sẽ xử lý các giao dịch từ blockchain Ethereum chính hay L1.

Rollup là giải pháp mở rộng có thể gom các giao dịch lại và sau đó tạo ra bằng chứng xác thực cho chúng trên mainnet bằng một phần dữ liệu nhỏ hơn nhiều để giữ mạng không bị tắc nghẽn. Do đó, chi phí của một giao dịch Ethereum có thể rẻ hơn.

• L2 rất quan trọng đối với sự thành công của Ethereum với tầm nhìn trở thành máy tính thế giới. Nếu không có L2, Ethereum sẽ không thể mở rộng quy mô
• Karl Floersch, CEO của OP Labs và đồng sáng lập công cụ mở rộng Ethereum Optimism

“Nếu không thể mở rộng, Ethereum sẽ không bao giờ có thể hỗ trợ nhu cầu tính toán của thế giới. Và cho đến khi việc tính toán của thế giới được hỗ trợ hoàn toàn, chúng ta không thể thực hiện đầy đủ tầm nhìn của Ethereum”, Karl Floersch nói.

Theo Vitalik, rollups là con đường không thể nào khác cho Ethereum.

“Giải pháp không chỉ đơn giản là ‘di chuyển người dùng khỏi mainnet’. Thay vào đó, giải pháp nằm ở việc mở rộng khả năng của mạng Ethereum. Chúng ta có thể nghĩ về nó như việc cân bằng tải nhu cầu của mainnet Ethereum với các chuỗi OP bảo mật cao khác”, Floersch nói. 

Eli Ben-Sasson, đồng sáng lập công ty StarkWare có trụ sở tại Israel đứng sau các giải pháp mở rộng L2 StarkEx và StarkNet, nói rằng Buterin đã “chính xác” trong chẩn đoán về những điều kiện cần thiết cho tương lai mở rộng của Ethereum.

Ông cho biết công ty của mình đã sử dụng các ví hợp đồng thông minh như một phần của StarkNet và tin kiểu mở rộng quy mô này sẽ “ngày càng nhiều lên”.

“Sự lãnh đạo từ Vitalik – người vừa đánh giá cao tầm quan trọng của thời điểm này vừa thúc giục cộng đồng tham gia xây dựng – là một phần quan trọng trong thành công của Ethereum”, Ben-Sasson nói.

Ví lưu trữ dữ liệu

Ví hợp đồng thông minh là yếu tố thứ hai trong bộ tam chuyển đổi Vitalik nhắc đến. Cha đẻ Ethereum giải thích rằng việc chuyển đổi này đã gây ra một số vấn đề, do sự phức tạp từ khía cạnh trải nghiệm người dùng khi họ kiểm soát nhiều địa chỉ cùng một lúc, tuy nhiên theo Vitalik đây “không phải gánh nặng lớn”.

Với hợp đồng thông minh, các hợp đồng sẽ tự động thực hiện các điều khoản khi những điều kiện xác định trước được đáp ứng, và Vitalik cho biết chúng sẽ khiến một số quy trình trở nên dễ dàng hơn như bao gồm các giao dịch cho token không phải ETH.

Ngoài việc bảo mật tài sản crypto của ví, Vitalik cho biết ví sẽ cần bảo mật dữ liệu để thực sự chuyển đổi sang thế giới on-chain với các rollup không có kiến thức (zero knowledge).

• Tuy nhiên, trong thế giới ZK, điều này không còn đúng nữa: ví không chỉ bảo vệ thông tin đăng nhập xác thực mà còn lưu dữ liệu của bạn
• Vitalik Buterin

Người dùng đang đánh đổi quá nhiều quyền riêng tư

Trong bộ tam chuyển đổi, Vitalik bày tỏ lo ngại việc đáp ứng mối quan tâm về quyền riêng tư sẽ là một trong những thách thức lớn nhất. Nếu không có đủ các biện pháp bảo mật dữ liệu, những người dùng lo ngại về điều này sẽ tránh xa Ethereum.

• Nếu không có quyền riêng tư, Ethereum sẽ thất bại vì việc bất kỳ ai cũng có thể nhìn thấy tất cả giao dịch là sự hy sinh quyền riêng tư quá lớn đối với nhiều người dùng. Và mọi người sẽ chuyển sang các giải pháp tập trung, ít nhất là để giữ kín phần nào dữ liệu của mình
• Vitalik Buterin

Vitalik đề xuất sử dụng “địa chỉ ẩn” để bảo vệ danh tính người dùng, nhưng những phương pháp này vẫn đang hoàn thiện do các vấn đề về chi phí và chức năng.

Vitalik cho biết việc đạt được cả ba yếu tố trên sẽ là một “ thách thức” vì “sự dính líu chặt chẽ” giữa chúng. Cha đẻ Ethereum cũng thừa nhận bộ tam chuyển đổi này sẽ “làm suy yếu” mô hình “một người dùng – một địa chỉ”, do đó, có thể khiến việc thực hiện giao dịch thêm phức tạp.

“Nếu bạn muốn trả tiền cho ai đó, làm thế nào bạn có được thông tin về cách trả tiền cho họ?” Vitalik nói. “Nếu người dùng có nhiều tài sản được lưu trữ ở những nơi khác nhau trên các chain khác nhau, làm thế nào để họ thực hiện các thay đổi quan trọng?”

Vitalik kết luận bài viết bằng cách nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng cơ sở hạ tầng để cuối cùng cải thiện trải nghiệm người dùng.

• Bất chấp những thách thức, việc đạt được khả năng mở rộng, bảo mật ví và quyền riêng tư cho người dùng rất quan trọng đối với tương lai Ethereum. Đây không chỉ nói đến tính khả thi về kỹ thuật mà còn về khả năng truy cập thực tế cho người dùng. Chúng ta cần vươn lên để đáp ứng thách thức này
• Vitalik Buterin