Để bắt đầu đầu tư vào Crypto, trước tiên các nhà đầu tư phải tạo một ví tiền điện tử để lưu trữ. Nếu bạn không biết bắt đầu từ đâu thì không cần quá lo lắng vì có vô vàn các loại ví ngoài kia để bạn lựa chọn.
Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về các loại ví trong Crypto và điểm danh top các ví được sử dụng nhiều.
Ví tiền điện tử là gì?
Ví tiền điện tử (Cryptocurrency Wallet) là một phần mềm giúp lưu trữ, gửi, nhận và quản lý số dư các đồng tiền điện tử (coin hay token) bên trong. Hiểu đơn giản, ví tiền điện tử giống như tài khoản ngân hàng cá nhân, tuy nhiên có tính bảo mật cao hơn do cơ chế mã hóa thông tin, ẩn danh (không định danh người sở hữu ví) và loại tiền được lưu trữ là các loại tiền điện tử.
Các thành phần của Ví tiền điện tử
Khi tạo thành công một ví tiền điện tử, 3 đoạn mã sẽ được cung cấp, tương ứng: Address (Địa chỉ ví), Private Key (Khóa cá nhân) và Passphrase.
Address – Địa chỉ ví
Address (còn gọi là Public Key hay Địa chỉ ví): Một chuỗi ngẫu nhiên các ký tự gồm chữ và số. Trong tiền điện tử, Address chính là số tài khoản ngân hàng của bạn, khi nhận tiền điện tử, bạn cần cung cấp Address cho người gửi.
Địa chỉ định danh của bạn trên blockchain chính là Public Key, tương ứng với Address (Địa chỉ ví) của bạn.
Ví dụ về địa chỉ ví:
Mỗi Blockchain thường sẽ cấu tạo khá địa chỉ ví khác nhau, có thể bắt đầu với 0x như Ethereum hay Binance Smartchain (EVM Compatible), hay là chuỗi ký tự ngẫu nhiên như BTC hay SOL.
Private Key – Khóa cá nhân
Private Key (hay còn gọi là khoá cá nhân): Một chuỗi ngẫu nhiên bao gồm các ký tự gồm số và chữ.
Nếu như Address là số tài khoản ngân hàng, thì Private Key sẽ được xem là mật khẩu giao dịch để đăng nhập địa chỉ ví. Tuy nhiên, nếu như bạn có thể thay đổi mật khẩu ngân hàng thì bạn lại không thay đổi được Private Key.
Do vậy, khi tạo ví tiền điện tử trên bất cứ đâu, bạn đều được yêu cầu lưu trữ lại Private Key, vì vậy hãy thật cẩn trọng lưu trữ nó vì đây là cách duy nhất để bạn truy cập ví của mình.
Dù có cùng cấu trúc blockchain hay không, Private Key lại không hề có bất kỳ cấu trúc chung nào nào, bao gồm chuỗi các ký tự không tuân theo quy luật nào.
Ví dụ: 5Kb8kLf9zgWQnogidDA76MzPL6TsZZY36hWXMssSzNydYXYB9KF
Lưu ý quan trọng:
- Không được tiết lộ mã private key cho bất kỳ ai, bảo mật nó. Bạn có thể viết ra giấy nhưng hãy cất ở nơi thật an toàn.
- Nếu quên Private Key, bạn không thể đăng nhập vào ví và coi như mất tiền vĩnh viễn.
Passphrase
Passphrase bao gồm 12 hoặc 24 từ tiếng Anh ngẫu nhiên cũng là một dạng khóa cá nhân. Tuy nhiên tùy thuộc vào cơ chế giải mã ở các ví khác nhau, passphrase sẽ cho địa chỉ ví khác nhau.
Do vậy, các bạn phải nhớ Passphrase của bạn được tạo ra từ ví nào. Bạn nên lưu trữ cả Private key và Passphrase cẩn thận để tránh mọi trường hợp.
Một số ví đã được lập trình để có thể giải mã cả ví khác. Tuy nhiên thường các ví khác nhau sẽ không dễ để cập nhật được cơ chế hoạt động của ví khác.
Cơ chế hoạt động của ví tiền điện tử
Khi thiết lập địa chỉ ví trên blockchain, bạn sẽ nhận Address và Private Key. Như đã nhấn mạnh nhiều lần, bạn phải hết sức bảo mật Private Key để tránh người khác có thể thể truy cập lấy hết tiền trong ví của bạn.
Thông thường những người mới tham gia thị trường không ý thức hết được tầm quan trọng của việc bảo mật khóa cá nhân, dẫn đến dễ bị trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, dẫn đến mất hết tiền trong ví.
Các bạn luôn phải nằm lòng ghi nhớ: Không để lộ Private Key hay Passphrase cho bất cứ ai, kể cả đó là admin của bất kỳ hội nhóm nào. Địa chỉ ví có thể cung cấp để nhờ hỗ trợ, còn một admin uy tín sẽ không bao giờ đòi hỏi các bạn cung cấp Private Key hay Passphrase.
Các loại ví tiền điện tử
Theo mức độ kiểm soát tài sản, chúng ta có 2 loại ví: Ví Custodial và Non-Custodial.
Ví Custodial
Ví Custodial thường được biết đến với cái tên Centralized Wallet – Ví tập trung.
Đây là loại ví được các sàn giao dịch điện tử tập trung (ví dụ Coinbase, Kucoin hay Binance…) tạo ra cho tất cả các coin/token hiện đang niêm yết trên sàn. Bạn chọn đúng loại tiền điện tử muốn nạp rồi copy Address (địa chỉ ví) và thực hiện gửi tiền vào.
Ví dụ: Trên sàn Binance, bạn chỉ cần vào Nạp rồi Chọn loại tiền, chọn Network và thực hiện lệnh. Bạn không cần lưu private key của ví này mà chỉ cần nhớ mật khẩu đăng nhập tài khoản sàn là được.
Ưu điểm
- Chỉ phải tạo tài khoản sàn, sàn tự động tạo ví
Nhược điểm:
- Mức độ bảo mật thấp hơn ví phi tập trung.
- Sàn kiểm soát 100% tài sản của bạn
- Có thể gặp rủi ro từ phía sàn (pháp lý, lừa đảo,…)
Ví Non-Custodial
Ví Non-Custodial hay còn được biến đến với cái tên Decentralized Wallet (Ví phi tập trung). Ví Non-Custodial được chia làm 2 loại ví là Ví lạnh và Ví nóng.
Ví nóng (Hot wallet)
Ví nóng là gì? Ví nóng loại ví mà bạn có thể giao dịch bất cứ khi nào thông qua kết nối internet.
- Ưu điểm: Miễn phí, lựa chọn đa dạng, có thể kết nối trên App điện thoại hoặc Web
- Nhược điểm: Bảo mật thấp hơn ví lạnh, nguy cơ bị hack do luôn kết nối mạng và dữ liệu về Private Key lưu trữ ngay trên App hoặc phần Extension.
Ví lạnh (Cold wallet)
Ví lạnh là gì? Ví lạnh hay ở dạng giống như USB. Ví lạnh hoạt động giống tài khoản ngân hàng, tự động nhận tiền khi được gửi vào mà không cần kết nối internet. Nhưng nếu muốn kiểm tra số dư bạn hay biến động ví bạn vẫn cần kết nối ví lạnh với internet (tương tự internet banking)/
- Ưu điểm: Bảo mật cao
- Nhược điểm: Thiếu linh hoạt, giá thành cao.
Ngoài mức độ kiểm soát tài sản, nếu phân loại theo số lượng nền tảng hỗ trợ, chúng ta có Ví đa chuỗi và Ví đơn chuỗi:
- Multiple chain (Ví đa chuỗi): Cùng một lúc hỗ trợ nhiều tài sản kỹ thuật số blockchain khác nhau, và chỉ cần lưu trữ 1 passphrase cho nhiều ví.
- Single chain (Ví đơn chuỗi): Chỉ lưu trữ, gửi/nhận coin/token của một blockchain. Tuy nhiên, sẽ bảo mật cao hơn ví đa chuỗi.
So sánh ví Custodial và ví Non-Custodial
Top các loại ví phổ biến
Ví Custodial
Các ví dụ về loại ví Custodial thưởng thấy nhiều nhất là các sàn giao dịch như:
- Binance
- Houbi
- Bitmoon
- Coinbase,…
Ví nóng
Coinomi
Coinomi – ứng dụng ví lưu trữ đa chuỗi hỗ trợ 125 chuỗi, gần 1800 tài sản kỹ thuật số. Nó cho phép người dùng chuyển tiền qua SegWit, thực hiện giao dịch đơn giản.
Ứng dụng ví Coinomi cổ tích hợp chức năng giao dịch trên hệ thống sang phi tập trung DEX. Theo đó người dùng có thể thực hiện swap token, mua bán token / coin, hỗ trợ người dùng 8 ngôn ngữ.
Hệ thống của Coinomi tiến hành lưu trữ cục bộ private key trên thiết bị của người dùng thay vì trên máy chủ trực tuyến. Nhờ đó, private key luôn nằm trong tầm kiểm soát của người dùng, hạn chế rò rỉ thông tin.
MetaMask
Ví lưu trữ crypto MetaMask hẳn đã quen thuộc với phần đông người dùng tiền điện tử. Nó tương tự như một phần mềm lưu trữ tích hợp ngay trên trình duyệt. Hiện nay, MetaMask hỗ trợ chủ yếu tài sản kỹ thuật số khởi chạy trên chuỗi khối Ethereum, tương thích với chuẩn token ERC20. Tiện ích lưu trữ này cho phép người dùng tương tác với dApp trên Ethereum.
Thông qua cơ chế cài đặt xác định thứ bậc, người dùng được tạo điều kiện khi sao lưu tài khoản. Trường hợp cần khôi phục tài khoản, bạn cần sử dụng dãy cụm từ cho trước khi đăng ký tài khoản để mở quyền truy cập ví.
Mã MetaMask thuộc kiểu mã nguồn mở, vì thế nó nó được nâng cấp liên tục. MetaMask tích hợp tính năng mua bán coin. Đặc biệt đây là một trong số ít ví non-custodial có khả năng kết nối với hai sàn giao dịch Coinbase và ShapeShift, nơi người dùng giao dịch ETH và token ERC20.
Xét về khía cạnh bảo mật, MetaMask vẫn cung cấp private key như phần lớn ví non-custodial khác. Private key sử dụng lưu trữ trên trình duyệt thay vì trên máy chủ từ xa.
ZenGo
ZenGo – một trong những ví non-custodial tốt nhất trên thị trường, có khả năng lưu trữ nhiều loại tiền điện từ. Ứng dụng ZenGo hiện đã có sẵn trên cửa hàng trực tuyến App Store và CH Play.
Ngoài chức năng lưu trữ cơ bản, ZenGo còn tích hợp chức năng giao dịch, mua bán tiền điện tử bằng thẻ tín dụng hoặc tiện ích Apple Pay.
Ngoài ra ví lưu trữ ZenGo đặc biệt khi điểm bởi cơ chế bảo mật chặt chẽ khi chia private key thành 2 phần. Theo đó, private key lưu trữ trên cả thiết bị người dùng và trên máy chủ. Một giao dịch trên ví chỉ có thể thực thi khi hai thành phần này tương tác với nhau.
ZenGo sẽ tiến hành lưu trữ private key trên nền tảng đám mây của hệ thống. Chúng được sử dụng khi cần nhận dạng khuôn mặt, khôi phục tài khoản ví cho người dùng.
Trust Wallet
Trust Wallet – một phần quan trọng trong hệ sinh thái Binance. Ứng dụng ví lưu trữ này có thể cài đặt trên cả thiết bị chạy Android, iOS và máy tính để bàn với cách thức sử dụng đơn giản.
Ví Trust Wallet cung cấp đến người chồng vô số tùy chọn lưu trữ crypto. Bên cạnh chức năng lưu trữ, người dùng còn có thể giao dịch, trao đổi kiếm lời từ chính tài sản kỹ thuật số có trong ví.
Đặc biệt với Trust Wallet, bạn còn dễ dàng theo dõi các NFT, tác phẩm nghệ thuật đã trải qua số hóa. Người dùng có thể sử dụng nhiều dApp ngay trên nền tảng ví.
Ứng dụng Trust Wallet tích hợp chức năng quét mã vân tay và mã pin để củng cố lớp bảo mật. Trust Wallet cam kết không thu thập thông hay lưu trữ thông tin về dùng trên máy chủ. Thay vào đó ứng dụng cho phép người dùng tự động lưu dữ liệu trên thiết bị, thực hiện toàn quyền kiểm soát thông tin cá nhân.
Hiện tại, Trust Wallet hỗ trợ khoảng 40 blockchain và trên 160 tài sản kỹ thuật số. Nói chung đây là ứng dụng ví lưu trữ crypto khá toàn diện, sử dụng đơn giản, bảo mật tốt.
Ví lạnh
Ledger
Khi nói đến các ví lạnh Non-custodial tốt nhất, Ledger là cái tên được nhắc đến đầu tiên. Họ là công ty lâu đời và có uy tín đằng sau bộ ví cứng Ledger phổ biến.
Ví Ledger được truy cập thông qua Ledger Live, một ứng dụng máy tính để bàn miễn phí độc quyền cho phép bạn gửi và nhận tiền điện tử cũng như kiểm tra số dư của mình, đồng thời cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn tất cả các thiết bị Ledger của mình. Ledger hiện cung cấp hai ví cứng: Ledger Nano X và Ledger Nano S.
Ledger Nano X: Đây là thiết bị ví hàng đầu của Ledger. Điều đáng chú ý là khả năng quản lý đồng thời hơn 100 tài sản tiền điện tử và nó hỗ trợ hơn 1.800 token. Ledger Nano X có màn hình OLED và hỗ trợ Bluetooth, có nghĩa là bạn có thể xác nhận các giao dịch của mình khi đang di chuyển mà không gặp rắc rối như khi kết nối cáp USB.
Ledger Nano X hơi đắt ở mức 119 đô la, nhưng nó cung cấp bảo mật vững chắc cho tài sản kỹ thuật số của bạn trong một gói kiểu dáng đẹp và mạnh mẽ.
Ledger Nano S: Với mức giá phải chăng là 59 đô la, Ledger Nano S cung cấp khả năng bảo mật tốt nhất cho tiền của bạn. Nó đi kèm với giao diện thân thiện với người dùng và thiết kế đẹp đẽ và hỗ trợ cho một loạt các loại tiền điện tử.
Trezor
Trezor là một trong những ví cứng (hardware wallet) dùng để lưu trữ các đồng tiền điện tử phổ biến. Ví do công ty SatoshiLabs phát triển và phát hành sản phẩm đầu tiên vào năm 2014.
Ưu điểm:
- Thiết kế nhỏ gọn.
- Hỗ trợ hơn 1000+ loại tiền điện tử.
- Bảo mật cao.
- Mã nguồn mở (Open Source).
Nhược điểm:
- Giá cả khá cao so với mặt bằng chung (165$).
- Màn hình cảm ứng trên ví khó thao tác.
Kết luận
Bài viết của DeFiX tới đây là kết thúc. Hi vọng những thông tin này hữu ích với các nhà đầu tư!
Hãy theo dõi DeFiX.Network để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị, mới nhất về thị trường trường tài chính và tiền điện tử nhé.
Hẹn gặp lại các bạn trong các bài chia sẻ, hướng dẫn tiếp theo. Chúc các bạn đầu tư thành công!