Có thể các nhà giao dịch đã từng đọc ở đâu đó về thuật ngữ Spot market (thị trường Spot). Vậy chắc các bạn cũng đã tự hỏi rằng spot market là gì? Spot Market hoạt động như thế nào? Bài viết hôm nay DeFiX sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
Spot Market là gì?
Spot Market hay Thị trường giao ngay là một thị trường tài chính công khai, nơi các công cụ tài chính như hàng hoá, tiền tệ, chứng khoán được giao dịch mua hoặc bán được chuyển giao ngay lập tức.
Thị trường giao ngay cũng xuất hiện trong lĩnh vực vận tải và hậu cần (logistics). Trên thị trường này, xe tải chở hàng và xuất xưởng hàng ngày. Giao dịch giao ngay tức là các lệnh hoặc các đơn hàng trong ngắn hạn, xảy ra ở các mức giá thị trường hiện tại.
Giao dịch spot trong Crypto là hình thức mua và bán tiền crypto giao hàng ngay. Giao hàng tức là người mua và bán đều thực hiện cam kết giao dịch của mình.Đặc trưng của giao dịch spot là hàng hóa được giao ngay sau khi giao dịch khớp lệnh thành công, đáp ứng ngay nhu cầu của cả hai bên.
Ví dụ:
Giả sử giá spot Bitcoin hiện giờ là 40,000 USD, người mua bỏ ra 40,000 USD để mua một đồng BTC trên thị trường spot.
- 📈 Giả sử giá Bitcoin tăng lên 60,000 USD sau 1 tháng
Nếu người mua đóng vị thế, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = (Giá đóng vị thế – Giá mở vị thế)*Số lượng giao dịch] ta có (60,000-40,000)*1=20,000 USD, [Lãi] người mua thu được là 20,000 USD.
- 📈 Giả sử giá Bitcoin giảm còn 20,000 USD sau 1 tháng
Nếu người mua đóng vị thế, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = (Giá đóng vị thế – Giá mở vị thế)*Số lượng giao dịch], ta có (20,000-40,000)*1= -20,000, [Lỗ] người mua phải chịu là 20,000 USD.
Lợi ích của Spot Trading
1. Nhiều lợi ích có thể được tận dụng bởi cả người mua và người bán.
2. Việc thương lượng giữa hai bên mang tính cạnh tranh vì số lượng lớn người mua bắt đầu cuộc chiến về giá và do đó đưa ra mức giá tốt nhất cho cả người mua và người bán.
3. Đó là một hệ thống chính xác, minh bạch và có quy định. Sợ giao dịch bất hợp pháp có thể tránh được.
4. các mặt hàng được xử lý và lưu trữ trong tình trạng tốt; do đó người mua có thể mong đợi chất lượng tiêu chuẩn.
5. Triển vọng kinh doanh lưu trữ đang mở ra.
6. Tiến bộ công nghệ cho phép giao dịch nhanh hơn.
Các loại Spot Trading
Trên thực tế, giao dịch giao ngay không chỉ diễn ra tại một nơi duy nhất. Có hai loại thị trường giao ngay chính: Thị trường trao đổi có tổ chức (sàn giao dịch) và Thị trường mua bán tại quầy (OTC).
Trong khi hầu hết nhà đầu tư sẽ thực hiện giao dịch giao ngay trên các sàn giao dịch (sàn tập trung hoặc phi tập trung), họ cũng có thể trực tiếp giao dịch với những người khác mà không cần bên thứ ba. Hình thức này được gọi là giao dịch mua bán tại quầy (OTC).
Sàn Giao Dịch Tập Trung (CEX)
Sàn giao dịch tập trung (CEX) được xem là trung gian giữa những người tham gia thị trường, chịu trách nhiệm quản lý việc mua bán tài sản như tiền mã hoá, ngoại hối và hàng hoá. Để sử dụng sàn giao dịch tập trung, nhà đầu tư cần nạp tiền pháp định hoặc tiền mã hoá vào tài khoản.
Sàn Giao Dịch Phi Tập Trung (DEX)
Bên cạnh việc cung cấp một số dịch vụ cơ bản giống sàn giao dịch tập trung, sàn giao dịch phi tập trung là một loại hình thức khác và mang đặc trưng của thị trường tiền mã hoá. Trong hầu hết các trường hợp, nhà đầu tư tại DEX không cần tạo tài khoản mà có thể giao dịch trực tiếp với nhau nhờ công nghệ blockchain.
Giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa ví điện tử của người mua và người bán thông qua các hợp đồng thông minh (smart contract). Một số mô hình mới đang phổ biến trong thời gian gần đây là Mô hình Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) như Pancake Swap, Uniswap.
Giao Dịch OTC
Giao dịch OTC là các giao dịch mua bán tại quầy, đôi khi được gọi là giao dịch ngoài sàn. Tại đây, tài sản sẽ được giao dịch trực tiếp giữa các nhà môi giới, nhà giao dịch và đại lý. Khái niệm OTC trong thị trường tiền mã hoá được hiểu là nhà đầu tư có thể giao dịch trên thị trường phi tập trung mà không cần qua trung gian.
Bất kỳ lúc nào hai bên mua và bán đạt được sự đồng thuận về giá cả, khối lượng giao dịch, phương thức chuyển nhượng, giao dịch sẽ được thực hiện trực tiếp mà không cần sự tham gia của bên thứ ba.
Ưu và nhược điểm của Spot Trading
Giá giao ngay là báo giá hiện tại để mua, thanh toán và giao hàng hóa cụ thể ngay lập tức. Điều này có nghĩa là nó cực kỳ quan trọng vì giá trên các thị trường phái sinh như hợp đồng tương lai và quyền chọn chắc chắn sẽ dựa trên những giá trị này. Thị trường giao ngay cũng có xu hướng cực kỳ thanh khoản và hoạt động tích cực vì lý do này. Các nhà sản xuất và tiêu dùng hàng hóa sẽ tham gia vào thị trường giao ngay và sau đó phòng hộ trên thị trường phái sinh.
Tuy nhiên, một nhược điểm của thị trường giao ngay là việc phân phối hàng hóa vật chất. Một nhược điểm khác là thị trường giao ngay không thể được sử dụng một cách hiệu quả để chống lại việc sản xuất hoặc tiêu thụ hàng hóa trong tương lai, đó là nơi thị trường phái sinh phù hợp hơn.
Nếu là một người mới tham gia đầu tư, bạn sẽ gặp một số khó khăn nhất định. Do đó, trước hết hãy trang bị cho mình một “bụng” kiến thức và làm rõ vấn đề mà mình đang quan tâm. Chỉ có như vậy, bạn mới giảm thiểu được những rủi ro của mình.
Kết luận
Qua bài viết, hy vọng các bạn đã trả lời được câu hỏi Spot Market là gì; cùng với những ưu nhược điểm của thị trường này. Bên cạnh đó cũng biết thêm những loại tài sản nào được giao dịch trên thị trường này để có được quyết định giao dịch hợp lý. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết sau!
