Trong phân tích kỹ thuật, RSI là chỉ báo quan trọng thuộc nhóm chỉ báo động lượng. RSI là chỉ báo mà nếu bạn biết cách vận dụng thì hiệu quả mà chúng đem lại khi kết hợp với các chỉ báo khác MA, Bollinger Band, MACD… là vô cùng cao. Vậy RSI là gì? Sử dụng RSI như thế nào và kết hợp với indicator nào để trade coin như thế nào?

Tổng quan

Bạn nên nhớ rằng: chúng ta không thể bắt chính xác 100% đáy. Và cũng đừng cố gắng bắt chính xác đáy. Khối lượng giao dịch tại giá đáy thường không cao, ngoài ra thời điểm giá đáy lưu lại để bạn vào lệnh cũng không lâu.

Thực ra, trong tư duy trading, bạn cần hiểu: đã là trader thì không cần biết giá đó là đáy hay không đáy, cái quan trọng là khi vào lệnh rồi, nó sẽ tăng trong chu kỳ bạn đã dự tính. Thế nên, thay vì gọi là “bắt đáy” và “bán đỉnh”, mình nghĩ bạn cần tư duy lại là “mua được giá tốt nhất tại vùng mua” và “bán được giá tốt nhất tại vùng bán”.

Bắt đáy cũng cần có kỹ năng, nếu không bạn sẽ bắt dao rơi mà buốt tay. Bài viết này mình trình bày một trong những cách mình quan sát RSI để có được giá tốt nhất tại vùng mua. Và cũng tương tự như thế, mình sẽ cho bạn thấy làm thế nào để quan sát RSI mà biết được giá sắp down hoặc dự báo bão.

Chỉ số RSI áp dụng được cả cho thị trường crypto và chứng khoán.

Có rất nhiều kỹ năng để xác định bằng cách sử dụng nhiều chỉ số dự báo khác nhau, nhưng RSI là công cụ dễ sử dụng (theo cách nhìn nhận của mình) và phổ biến. bạn trader mới cũng có thể áp dụng được. Dĩ nhiên, chẳng có công cụ, hay chiến lược nào hoàn hảo cả. Tất cả những trading tips mình chia sẻ trong blog này luôn phải tuân theo các nguyên tắc:

• Quản lý vốn
• Cắt lỗ

Tuy nhiên, nếu bạn có mẹo, có kỹ thuật thì xác suất để chúng ta thắng khi vào lệnh sẽ luôn cao hơn người chỉ vào lệnh bằng cảm tính.

Chỉ số RSI trong crypto

RSI có giá trị từ 0-100 là dựa trên công thức tính thể hiện tương quan giữa số chu kỳ tăng giá (lấy trung bình) và số chu kỳ giảm giá (lấy trung bình). Nghĩa là RSI thể hiện sự tương quan giữa bên mua (làm tăng giá) và bên bán (làm giảm giá). Mua mạnh hơn thì RSI trên 50, còn bán mạnh hơn thì RSI dưới 50. Lý thuyết nó là như thế, nhưng khi áp dụng thì nhiêu vấn đề.

Đừng áp dụng RSI một cách máy móc

Nhiều tài liệu trên mạng thường hướng dẫn bạn chung chung kiểu như: RSI dưới 30 thì mua, hay từ dưới 30 cắt lên thì mua. Hoặc, chạm 70 thì bán, thấy cắt xuống 70 thì bán. Thực ra, người ta nói vậy rất chung chung, bạn cứ áp dụng máy móc như thế không thắng được đâu.

Nếu trade mà dễ vậy lấy đâu ra 80% trader thất bại thị trường coin này. mình minh họa cho bạn thấy một vài trường hợp, mà nếu bạn áp dụng máy móc, bạn sẽ thua. Những kịch bản này mình bịa ra (nhưng có lý) và cũng có kịch bản mình nghe kể. Ngoài ra, những ví dụ của mình đa phần là BTC/USDT (sàn BFX).

Đây là một ví dụ, bạn áp dụng chỉ số RSI một cách máy móc, mua khi RSI < 30, vẫn đu đỉnh được:

Giá BTC từ 10k2, khi RSI <30, bạn vào lệnh với giá 9k6, nhưng thực tế BTC vẫn đang trên đường xuống 6k.

Trong ví dụ trên, nếu DCA không thành công bạn có thể sẽ cắt lỗ, hoặc bạn trở thành hold bất đắc dĩ. Thực ra sau đó BTC vẫn lên lại 10k2, nhưng trong khoảng thời gian đó, cảm xúc trade sẽ bào mòn tâm trí bạn.

Việc áp dụng kiểu này sẽ còn tệ hơn nếu bạn trade theo cặp alt/btc. bạn có thể xem ví dụ sau:

Trong trường hợp này, bạn đâu biết được tương lai giá sẽ lên lại mức nào, mua tại điểm 1 vẫn ngon nhưng nếu không nhận biết nó sắp down để chốt tại điểm 2, bạn sẽ “ra đảo” ở điểm 3. Và bạn lại tiếp tục sai lầm nếu cắt ở điểm 3.

Trong hai ví dụ trên, bạn vẫn có thể thoát ra, thậm chí chốt lời nếu quản lý vốn tốt để DCA. Nhưng cái sai nằm ở chỗ chúng ta chọn điểm vào không ngon, nó ảnh hưởng ghê gớm đến tâm lý trade, làm bạn thiếu sáng suốt để có thêm nhiều quyết định sau đó. Cái sai tiếp theo, là bạn không chọn đúng điểm chốt, để rồi từ đang lãi bạn chuyển thành lỗ nặng, từ kẻ thắng lại thành người thua.

Những mẹo mình sắp trình bày sau đây, mà chính mình cũng áp dụng, có thể giúp bạn tránh được điều đó. Nhưng để áp dụng được, bạn cần hiểu vài nguyên tắc căn bản với RSI thế này đã.

3 nguyên tắc sống còn khi dùng chỉ số RSI

RSI có trendline

Các bạn trader mới thường hay để ý trendline của giá, nhưng lại ít để ý đến trendline của RSI.

Với mình, trendline của RSI có độ chính xác tốt hơn trendline của giá. Giá là sự đồng thuận tạm thời của bên mua và bán tại thời điểm nhất định. RSI bằng bao nhiêu là mức độ chênh lệch tạm thời giữa lực mua và lực bán.

Giá chỉ là thể hiện kết quả bên ngoài của cuộc chiến mua và bán bên trong, còn RSI chính là bản chất hơn thua của cuộc chiến đó.

Vậy nên, bên cạnh việc xem xét trendline của giá (mình không phủ nhận sự quan trọng của nó nhé), bạn cũng phải xem xét trendline của RSI nữa. Nó giúp bạn dự báo gần đúng điểm hỗ trợ và kháng cự tạm thời.

Vẽ trendline của RSI cũng đơn giản như vẽ trendline của giá (đơn giản hơn). bạn nối hai đáy trong khung thời gian lựa chọn để tìm đường hỗ trợ, và nối hai đỉnh trong khung thời gian lựa chọn để tìm kháng cự.

Bạn xem hai ví dụ sau:

Ba điểm A, B, C xác định trend hỗ trợ của RSI, đảm bảo giá vẫn đang tăng, bên mua vẫn đang thắng thế. Điểm X xác định trend bị vỡ, bên mua đã thua, bạn nhanh chóng bán.

Điểm A, B, C xác định trend kháng cự của RSI. Giá có xu hướng xuống, tại X, lực mua thắng thế, và phá trend, giá tiếp tục tăng.

bạn thấy đó, chỉ cần một vài đường trendline đơn giản, cũng giúp ích cho bạn rất nhiều trong việc lập kế hoạch vào lệnh. Ít nhất nó cũng cho bạn biết, lực bán hay lực mua sẽ đạt đến đâu.

Dĩ nhiên, vẫn chưa dừng ở đây. Một yếu tố khác mà anh cần chú ý nữa, đó là RSI cũng có mô hình của nó.

RSI có mô hình

Mô hình của RSI thì không phức tạp như mô hình của giá. Các điểm RSI nối lại sẽ tạo thành trendline, và các đường trendline thường tạo thành một vài mô hình thông thường như sau. Những mô hình này không khó gặp, bạn sẽ thấy nó xuất hiện mỗi ngày.

Mô hình tam giác

Đường trend hỗ trợ và đường trend kháng cự có xu hướng cắt nhau. Tại X, kháng cự bị phá, giá tăng mạnh. Lúc này, mình hay chọn chiến thuật mua cao bán cao hơn

Ở mô hình tam giác của RSI như thế này, chiến thuật chơi mình hay áp dụng là mua cao bán cao hơn. Thực ra, mình cũng cần vol để thẩm định tính đảm bảo của lệnh.

Cụ thể là, khi canh tay mình sẽ quan sát Vol khi RSI vượt qua kháng cự, mình mạnh dạn chia vốn vào lệnh. Khi đặt lệnh tự động, mình để condition của lệnh là: mua tại giá 10k655 nếu giá lớn hơn hoặc bằng 10k650.

Đi theo mô hình Parallel Channel

Mình rất thường hay áp dụng cái này. Trong tradingview có một công cụ gọi là Parallel Channel, bạn có thể thấy nó nằm tại góc trái màn hình, chung với thanh công cụ vẽ trendline:

Cách sử dụng thì tùy trường hợp, ở đây mình nêu ra hai cách thông thường mà mình vẫn dùng hằng ngày để trade, thứ nhất là xác định gần đúng đỉnh của RSI bằng đáy có sẵn, thứ hai là xác định gần đúng đáy của RSI bằng đỉnh có sẵn.

Parallel Channel – xác định đỉnh của RSI bằng đáy có sẵn

Dựa vào trendline hỗ trợ được vẽ bởi 3 điểm 1, 2, 3, mình dóng đường thẳng song song cắt đỉnh A sẵn có, từ đó mình xác định gần đúng các điểm chốt B, C, D

Thao tác này không khó làm, nhưng để đi được đến điểm D mà chốt, bạn cần lưu ý vài điều. Thứ nhất, phải xác định trend hỗ trợ với 2 hoặc 3 điểm đáy đã có sẵn. Thứ hai, phải xác định đỉnh vừa được tạo trong khung thời gian giữa các đáy. Và thứ ba, đừng chốt hết số tiền đã vào lệnh.

Thông thường mình chốt 1/2, 1/3. Chốt như vậy nghĩa là cho mình thêm cơ hội để bán được giá tốt hơn. Nếu bạn chốt số tiền hết để an toàn cũng chẳng sao, nhưng như vậy là bỏ qua cơ hội cho mình. Có thể bạn không bán được giá cao hơn (giả dụ không có đỉnh C, D) nhưng bạn vẫn đang trong tâm thế lời, và sẵn sàng chốt nếu gãy trend. Do đó, giữa việc lời ít hơn và cơ hội để lời nhiều hơn thì mình chọn cơ hội để lời nhiều hơn.

Parallel Channel – Xác định đáy của RSI bằng đỉnh có sẵn

Từ đỉnh 1, 2 có sẵn, mình kẻ trendline kháng cự, và dóng đường thẳng song song cắt đáy A vừa mới hình thành, từ đó mình xác định gần đúng đáy B, C

Ví dụ này cơ bản là để bạn xác định đáy, mình chưa đề cập đến việc bạn vào lệnh để “bắt đáy” khi nào. Việc xác định trước rất quan trọng, bạn sẽ luôn định hướng được giá về đâu để bạn lên kế hoạch quản lý vốn. Trong ví dụ này, mình kẻ thêm 2 đường màu xanh là trend kháng cự đi lên để ôn lại ý đã nhắc lại bên trên.

Ngoài ra, RSI vẫn còn những mô hình khác nhưng ít xuất hiện hơn. Cá nhân mình, thường xuyên nhận thấy và sử dụng các mô hình trên để trade hằng ngày. Các ví dụ trong bài thường xuất hiện ở khung thời gian nhỏ (h1, 45, 30m, h4), nhưng nguyên tắc thì vẫn đúng cho những khung giờ khác. mình thích trade kiểu lướt sóng mỗi ngày, nên ví dụ của mình cũng thường nhắc đến những khung giờ nhỏ.

Những lưu ý khác

Trước khi đi vào “tuyệt chiêu” hỗ trợ bạn “bắt đáy” và “bán đỉnh” với RSI, còn vài vấn đề linh tinh mình muốn gom lại trong mục này.

• Chưa đóng nến thì chưa vội kết luận: điều này xảy ra khi bạn thấy RSI đã vượt lên/cắt xuống trend nhưng cây nến vẫn chưa đóng, thì khi đó bạn cần xem Vol (và một số chỉ báo khác), nếu nó đủ mạnh thì mới đi đến kết luận để chia vốn vào lệnh.
• Chấp nhận mức độ lệnh/nhiễu: Khi kẻ đường trendline, bạn nên phóng to RSI trên tradingview và cố gắng kẻ chính xác nhất có thể, tuy nhiên cần nhớ sự tuyệt đối không có trong thị trường này. Đôi lúc bạn cũng cần chấp nhận một mức độ lệnh/nhiễu ở mức thấp.
• Nên kết hợp với các chỉ số/chỉ báo khác: trong khuôn khổ của một bài viết, khó mà mình đề cập đến vấn đề này, nhưng sự kết hợp nhiều phân tích, sẽ giúp bạn có được tín hiệu chính xác hơn rất nhiều.
• Luôn đảm bảo nguyên tắc quản lý vốn và cắt lỗ: điều này mình đã nói ở phần đầu bài viết. Dầu vậy, bạn sẽ “khó lỗ” hơn khi áp dụng những hiểu biết của mình đúng cách.
• Lưu ý: mình chỉ thường ví dụ BTC/USD trong các minh họa của mình, mà nhiều bạn đọc xong áp dụng ngay cho alt/usd và alt/btc, nên mình thấy mình cần nhắc nhở bạn thế này: mọi biến động của các alt đều phụ thuộc nhiều ở BTC, nên những ptkt đối với alt sẽ không thể chính xác nếu bạn không canh BTC. Đặc biệt trong mùa downtrend cả thị trường, BTC xuống 1 thì alt xuống 3.

Áp dụng RSI phân kỳ để phát hiện tín hiệu đảo chiều

Đây là điều mà mình muốn trình bày nhất và cũng là trọng tâm của vấn đề, tín hiệu phân kỳ có độ chính xác và tin cậy rất cao. mình áp dụng rất thường xuyên khi vào lệnh. Bản chất của việc trade là bạn mua cái sắp tăng và bán cái sắp giảm (mình không đề cập đến margin). bạn thất bại vì thường xuyên mua cái đã tăng và lại bán lỗ cái đã giảm.

Thế nên, câu hỏi đặt ra là làm sao biết nó sắp tăng hay sắp giảm? Câu trả lời mà mình muốn trình bày cho bạn biết nằm ở tín hiệu phân kỳ. bạn có thể đọc thêm ở 2 phần sau:

Kết luận

Bài viết của DeFiX tới đây là kết thúc. Hi vọng những thông tin này hữu ích với các nhà đầu tư!

Hãy theo dõi DeFiX.Network để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị, mới nhất về thị trường trường tài chính và tiền điện tử nhé.

Hẹn gặp lại các bạn trong các bài chia sẻ, hướng dẫn tiếp theo. Chúc các bạn đầu tư thành công!