Bài này mình sẽ đi sâu vào cách phát hiện tín hiệu đảo chiều và cách nhận biết sự phân kỳ của RSI. Có rất nhiều câu hỏi lẽ ra cần phải giải quyết trước khi đi thẳng vào vấn đề nhận biết đảo chiều bằng phân kỳ như thế nào? Đại loại như: Cái gì xảy ra bên trong sự phân kỳ? Vì sao phân kỳ thì lại kết luận giá đảo chiều?…

Nhưng mình sẽ không trả lời những câu hỏi đó ở đây. Nó quá hàn lâm,mình nói luôn về dấu hiệu nhận biết bằng những ví dụ là kinh nghiệm thực chiến của mình. Bạn hoàn toàn có thể áp dụng. Một cái hay khác nữa, sau một thời gian áp dụng, bạn tự dưng sẽ suy ra được ý nghĩa cho tất cả những thắc mắc khác.

RSI: Đỉnh cao hơn – đáy cao hơn / Đỉnh thấp hơn – đáy thấp hơn

Mình chưa so sánh với giá gì cả, ở đây mình muốn bạn xác định trước cái quan trọng đầu tiên: Đó là RSI đang hướng lên hay hướng xuống.

Như cái tiêu đề in đậm mình nhấn mạnh, bạn chỉ cần xem trong khung thời gian mà bạn lựa chọn, quan sát cách mà đường RSI di chuyển. Trong lúc đó, bạn trả lời những câu hỏi sau: RSI tạo điểm cao hơn điểm trước đó không? RSI tạo đáy cao hơn đáy trước đó không? Nếu cả hai câu trả lời đều CÓ. bạn kết luận: RSI đang có xu hướng lên tạm thời. Lý tưởng là như vậy, nhưng trong một xu hướng lên, mình quan tâm mình việc đáy sau có cao hơn đáy trước không nhiều hơn là vị trí của đỉnh.

Tương tự như thế, bạn quan sát RSI và xem xét RSI có tạo đỉnh mới thấp hơn VÀ đáy mới thấp hơn không. Nếu có, bạn kết luận RSI đang có xu hướng xuống tạm thời. Lý tưởng là như vậy, nhưng trong một xu hướng giảm, mình quan tâm đến việc đỉnh sau có thấp hơn đỉnh trước không nhiều hơn là vị trí của đáy.

Bạn cũng đừng hiểu lầm rằng: RSI xu hướng lên thì giá lên, RSI xu hướng xuống thì giá xuống. Hiểu vậy là phiến diện và dễ chết. Xu hướng của RSI không đơn giản thế. Và cũng chính vì nó không đơn giản nên chúng ta có tín hiệu phân kỳ.

Phân kỳ thông thường

Sau khi đã xác định được RSI đang có xu hướng lên hay xuống, bạn bắt đầu so sánh nó với giá. So sánh với giá là đối chiếu giá tương ứng tại các điểm RSI và xem xét giá có xu hướng lên hay xuống. 

Như mình có nói ở phần một, giá là sự đồng thuận tạm thời giữa bên mua và bên bán, là kết quả thể hiện ra bên ngoài của cuộc chiến giữa lực mua và bán bên trong. RSI chính là là chỉ số giúp bạn hình dung sự tương quan giữa lực mua và lực bán đó. Và trong tất cả những ví dụ của bài này, mình không đề cập đến margin, bạn có thể tự suy ra mà áp dụng.

Ở phân kỳ thông thường, bạn sẽ gặp trường hợp và sẽ hành động như sau:

Chia vốn vào lệnh mua khi RSI tạo phân kỳ thường

RSI liên tục tạo đáy cao hơn nhưng giá thì liên tục tạo đáy thấp hơn. Rất đáng để vào lệnh mua

Vừa rồi BTC có một đợt bão đáng kinh ngạc khi khi từ 12kxxx xuống đến 6k. bạn nào đu đỉnh thì mình không nói, nhưng bạn nào còn tiền thì đây quả là cơ hội lớn để vào lệnh. Hình trên bạn để ý một chút sẽ thấy tín hiệu phân kỳ mà RSI mang lại đáng tin cậy như thế nào. Mình chọn biểu đồ hình thanh (bar) để bạn thấy rõ giá đáy thay vì thấy cọng râu ở biểu đồ hình nến.

Chiến thuật chơi của mình những lúc như thế này là, chia vốn mua tại điểm 2, vì mình nhận thấy điểm 2 đã bắt đầu cao hơn điểm 1, vẫn còn tiền mình lại tiếp tục mua thêm tại điểm 3 và điểm 4. bạn thấy, chúng ta rất khó bắt chính xác đáy, nhưng một chút kỹ thuật cùng với quản lý vốn thì bạn có thể mua được giá rất tốt tại vùng mua.

Vì sao RSI tạo đáy cao hơn (nghĩa là đang xu hướng tăng) nhưng giá vẫn tạo đáy thấp hơn? mình lý luận thế này, RSI đã cho thấy lực bán đang yếu dần, lực mua đang tăng dần, thế nhưng lực mua tăng chưa đủ mạnh để thắng hoàn toàn lực bán (mà bạn hay hình dung là cuộc chiến giữa bò và gấu) thế nên kết quả là giá thể hiện ra bên ngoài chưa được rõ ràng và giá vẫn thấp hơn. Chính sự lệch pha đó là bản chất của phân kỳ thường. Bởi vì chúng ta đang mua cái sắp tăng nên biết rằng khi bên mua thắng hoàn toàn bên bán, chúng ta sẽ có lời.

Vào lệnh bán dần khi RSI tạo phân kỳ thường

Ở khung D1, tín hiệu phân kỳ RSI dự báo giá khó mà lên cao được nữa khi RSI đã giảm dần

Chúng ta sẽ vào lệnh bán khi phát hiện RSI tạo đỉnh thấp hơn dù giá vẫn đạt đỉnh cao hơn. Khi đó chúng ta biết giá khó mà tăng cao hơn được nữa. Ở ví dụ này, mình chỉ có thể kết luận giá khó mà tăng cao được nữa chứ mình không kết luận sẽ xuất hiện bão sau 19k , vì khi đó cần nhiều yếu tố khác không chỉ RSI.

Vì sao RSI tạo đỉnh thấp hơn mà giá vẫn có thể cao hơn được? Điều này cũng được lý luận như cách mình đã nói ở trên về việc đáy RSI tạo đáy cao hơn mà giá vẫn giảm, chỉ ngược cách nói lại thôi. RSI tạo đỉnh thấp hơn đồng nghĩa với lực mua đang giảm dần, lực bán đang tăng dần. Dầu vậy lực bán vẫn chưa đủ mạnh để thắng hoàn toàn nên giá vẫn đi thêm một đoạn nữa. Khi đó chúng ta bán là bán cái mà chúng ta biết khả năng rất cao là nó sắp giảm.

Bạn hình dung vấn đề này như một chiếc xe đang chạy với tốc độ cao, muốn xe dừng lại thì lực phanh tăng dần nhưng xe vẫn còn đi xa một đoạn nữa trước khi lực phanh thắng hoàn toàn và xe dừng hẳn. Trong lúc này, có thể hiểu RSI phân kỳ là đang thể hiện mối tương quan giữa quán tính của xe và lực phanh của thắng xe vậy (dành cho bạn nào hiểu về vật lý).

Nguyên tắc của mình: Mua tại điểm thứ 2, thứ 3 cao hơn, bán tại điểm thứ 2, thứ 3 thấp hơn

Mình gọi những nguyên tắc trên là phân kỳ thường của vì mình muốn phân biệt nó với phân kỳ kín (thuật ngữ này đã có sẵn). Mình muốn chia sẻ mẹo nhỏ của mình khi sử dụng phân kỳ thường để vào lệnh. mình rất thích lướt sóng ngắn (chỉ với BTC/USDT) nên mình luôn quan sát sự phân kỳ và tìm kiếm nó trong nhiều khung thời gian khác nhau, thấy ngon ăn là mình chia vốn để vào lệnh.

Đây là một diễn biến gần đây, mình vào lệnh và chốt khi đang viết hai bài về RSI này:

Mình mua tại đáy 2,3 cao hơn, và chốt tại đỉnh 2, 3 thấp hơn

Bạn sẽ thấy RSI phân kỳ cho chúng ta định hướng lên kế hoạch rõ ràng. Ví dụ này cho bạn thấy nguyên tắc mà mình muốn trình bày. Mua tại đáy 2, 3 cao hơn và chốt tại đỉnh 2, 3 thấp hơn là như vậy.

Mình ví dụ cho bạn xem một lần mình lướt sóng siêu ngắn:

Mình mua tại điểm thứ 3 RSI tạo đáy cao hơn, sau đó mình cảm thấy không lên nỗi, tùy cơ ứng biến, mình không bán hết nhưng bán 1 ít cho an toàn

Ví dụ trên mình kết hợp với parallel channel nhưng có vẻ nó không chạm được đỉnh. Thực ra sau đó BTC vẫn tăng, nhưng ngay lúc đó mình chọn giải pháp an toàn là bán bớt (chứ không bán hết). Tùy cơ ứng biến rất quan trọng, bạn phải quyết định nhanh và phải có lợi nhất cho túi tiền của chính mình.

Một ví dụ khác, lần này RSI đi đúng theo parallel channel. mình quan sát chart H2 cặp BTC/USDT sàn BFX, nhận thấy RSI đang đi trong mô hình parallel channel như sau:

Mình lưu ý các đáy cao hơn để vào chia vốn lệnh và các đỉnh cao hơn để bán ra lần

Trong chart này có rất nhiều yếu tố để nói, nhưng ở đây mình chỉ lưu ý minh họa cho bạn mô hình parallel channel mà RSI đang di chuyển. mình canh các điểm 2, 3 để chia vốn mua vào, thậm chí trước đó mình đã mua được ở 1 (tức 10k1), nhưng với bạn nào chia có kinh nghiệm nhiều có thể mua ở điểm 2, điểm 3. mình canh theo đường thẳng song song và chốt lần lượt tại điểm 2 và điểm 3 của đường kháng cự. Nếu bạn để ý, sau điểm 3 còn một điểm khác thấp hơn để chốt. Nhưng để an toàn, bạn có thể chốt dần để đảm bảo túi tiền cho mình.

Những ví dụ trên đa phần mình lấy từ kinh nghiệm lướt sóng ngắn của cá nhân. Thực ra nếu mình thấy diễn biến của thị trường tốt, mình vẫn giữ lệnh lâu hơn mà không bán. Giữ đến nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần. Thế nhưng để có được giá ngon như vậy, bạn trước sau gì cũng phải xem hết từ khung thời gian lớn đến nhỏ.

Trong mùa uptrend, bạn chỉ cần bắt được giá tốt và giữ lệnh đồng thời quan sát chart D1, W1 để canh chốt. Trong mùa downtrend, bạn cần nhanh chóng thoát lệnh khi có dấu hiệu không tăng nổi.

Vấn đề về khung thời gian trong tín hiệu phân kỳ

Vấn đề này không phải chỉ với RSI mà là với tất cả những yếu tố phân tích kỹ thuật khác. Nhiều bạn thường hỏi mình chọn khung thời gian nào để chơi. Cơ mà bạn hỏi như vậy là chưa hiểu về lướt sóng. Giả sử bạn lướt chart 15m, thì bạn cũng cần biết xu hướng của 30m, H1, H4, D1, W1…Nghĩa là mình xem tất cả các Chart.

Bạn có thể thấy RSI tạo đáy sâu hơn ở H4, nhưng H1 thì đang có xu hướng lên, 15m thì lại thấy đang xuống. ..Những lúc như thế, bạn phải mở rộng cái chart ra để có cái nhìn toàn diện nhất. Nên nhớ xu hướng lớn hơn mới là xu hướng chính, những xu hướng ở khung giờ nhỏ hơn chỉ là tạm thời.

Giả sử, bạn thấy xu hướng tăng ở tín hiệu 15m nhưng H4 báo hiệu giảm, bạn không thể giữ lệnh quá lâu. Còn tốt hơn đừng lướt sóng quá ngắn. Tốn phí cho sàn.

Thế nên, nếu bạn muốn bắt được đáy ở khung D1, bạn phải xem bên trong D1 diễn biến thế nào bằng cách xem H4, xem bên trong thanh H4 diễn biến thế nào bằng cách xem các khung giờ nhỏ hơn như H1, 30m, 15m, 5m…

Việc chốt cũng vậy, khi bạn thấy D1 đã đến lúc chốt. Để mình ưu hóa giá hời nhất, anh cần xem bên trong D1 diễn biến thế nào với các khung giờ nhỏ hơn.

Từ đó, bạn áp dụng những vấn đề về RSI như mình đã trình bày, và chọn cho mình điểm vào/điểm ra tốt nhất. Đó mới là tiến trình cần phải làm.

Những lưu ý khác

Một vài những lưu ý khác mà mình vẫn muốn nhắc lại.

• Mình không sử dụng chỉ một chỉ báo RSI, nhưng hệ thống trade của mình kết hợp nhiều yếu tố khác như MACD-H, Fibo, storch, BB, SMA, Volume…Trong giới hạn của một bài viết, mình không thể trình bày hết được
• Không phải lúc nào mọi thứ đều hoạt động hiệu quả như những ví dụ mà mình nêu ra, nên cho dù bạn có một tín hiệu đảm bảo thế nào đi nữa, bạn vẫn cần tuân thủ kỷ luật trade trong quản lý vốn và cắt lỗ.
• Mình không bao giờ vào lệnh mà không xem xét xu hướng lớn hiện tại của BTC, xu hướng luôn là bạn – như mọi cuốn sách dạy trade mà bạn vẫn đọc. Đi ngược xu hướng bạn chỉ có thua.
• Trong tất cả các ví dụ của bài viết, mình không đề cập đến Margin với các lệnh Long hay Short (và mình cũng không khuyến khích bạn margin nếu thiếu kinh nghiệm), tuy nhiên hoàn toàn có thể áp dụng để vào lệnh.
• Mình lựa chọn sàn BFX (Bitfinex) vì đây là chỗ có khối lượng giao dịch lớn, tính thanh khoản cao. Ở đâu có tính thanh khoản cao thì ở đó các chỉ số kỹ thuật được thể hiện rõ ràng và chính xác nhất, ngoài ra đây cũng là sàn dẫn đầu xu hướng giá BTC chung. Nếu bạn trade sàn khác như Binance, Bittrex mà xem các khung thời gian nhỏ thì không chính xác được đâu.

Nếu lỡ kèo rồi thì làm gì

Tín hiệu phân kỳ thường của RSI giúp bạn nhận biết sự đảo chiều của giá. Thế nhưng nếu bạn vì lý nào đó đã không bắt được đáy, mà giá đã vào uptrend, bạn sẽ làm gì để vào lệnh lại? Câu trả lời giúp bạn nằm ở tín hiệu phân kỳ kín của RSI.

Nếu phân kỳ thường giúp bạn phát hiện đảo chiều, thì phân kỳ kín giúp bạn phát hiện điểm vào lại khi xu hướng còn tiếp diễn.

Kết luận

Bài viết của DeFiX tới đây là kết thúc. Hi vọng những thông tin này hữu ích với các nhà đầu tư!

Hãy theo dõi DeFiX.Network để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị, mới nhất về thị trường trường tài chính và tiền điện tử nhé.

Hẹn gặp lại các bạn trong các bài chia sẻ, hướng dẫn tiếp theo. Chúc các bạn đầu tư thành công!