Trong thị trường tiền ảo, chắc hẳn các nhà đầu tư đã vài lần nghe đến thuật ngữ MEV. Tuy nhiên, khái niệm của cụm từ này vẫn khá khó hiểu và xa lạ vì nó vẫn thiên khá nhiều về mặt hạ tầng. Do đó, hôm nay hãy cùng DeFiX.Network tìm hiểu về MEV để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

MEV là gì?

MEV (Miner Extractable Value) là giá trị có thể trích xuất của người khai thác. Trong block, nó có thể quyết định thời gian và vị trí để đặt giao dịch, việc sử dụng MEV đồng nghĩa với sử dụng khả năng của người khai thác để quyết định giao dịch nào được đặt trong mỗi khối.

Bạn có thể kiếm nhiều lợi nhuận hơn với các công cụ khai thác và  có thể dễ dàng sử dụng các kỹ thuật như back-running, sandwiching và front-running để tận dụng lợi thế của việc đào được thực hiện trong các khối. 

Hiện nay, một phần lớn MEV có lợi nhuận từ việc chạy các thuật toán toán học phức tạp trên dữ liệu blockchain và xác định các cơ hội để có các giao dịch sinh lời.

Cách hoạt động của MEV

Tuy nói MEV mang lại lợi ích cho các thợ đào, nhưng thực tế hầu hết các loại hình MEV hiện tại đến từ các bot của bên thứ ba. Các thợ đào với vai trò là người xác nhận giao dịch cuối cùng sẽ có quyền chọn giao dịch để thêm vào khối.

Đặc điểm của MEV là người dùng thường không thấy những tác động của chúng cho đến khi giao dịch được thực hiện xong. Những tác động có thể kể đến như phí gas tăng hoặc độ trượt giá lớn hơn thông thường.

Front Running

Trong Front Running, các thợ đào đặt sẽ các giao dịch của họ trong một khối trước khối khác để tăng lợi nhuận. Với một giao dịch DEX liên quan đến một số lượng lớn, tác động của các thợ đào và những biến động sắp tới về giá của nó có thể được dự đoán.

Điều này giúp họ tận dụng cơ hội Front Running bằng cách đặt các giao dịch của họ lên trước. Để có được cổ phiếu cho khách hàng của mình, một số lượng cổ phiếu nhất định được mua với người môi giới, ngay sau khi giá cổ phiếu tăng lên thì người môi giới sẽ bán cổ phiếu để kiếm lời

Back Running

Ngược lại Front Running, Back Running lại là việc thực hiện một giao dịch được sắp xếp ngay sau một giao dịch đang chờ xử lý. Những người tìm kiếm thường sử dụng các bot chạy lại để theo dõi mempool trong các danh sách cặp token mới hoặc các nhóm thanh khoản được tạo trên các sàn giao dịch phi tập trung như Uniswap.

Khi bot tìm thấy danh sách cặp token mới, nó có thể đặt lệnh giao dịch ngay sau khi thanh khoản ban đầu và mua càng nhiều token càng tốt và chỉ để lại một số lượng nhỏ cho các nhà giao dịch khác mua sau đó. Sau đó, bot có thể đợi giá tăng sau khi các nhà giao dịch khác đã mua token và bán với giá cao hơn để thu lợi nhuận. 

Sandwiching

Nó cũng là một hình thức kiếm lợi nhuận từ việc can thiệp vào trình tự giao dịch. Trong Sandwiching, người khai thác sẽ kẹp giao dịch vào giữa hai giao dịch liên tiếp.

Nếu một sự trượt giá lớn xảy ra trong một số blockchain thì những người khai thác sẽ có thể kết hợp giao dịch giữa quá trình bán và mua. Nó sẽ gây ra phí gas và các thợ đào sẽ có thể kiếm được lợi nhuận, các blockchains dựa trên smartcontract có khả năng bị lây nhiễm bởi MEV này.

Vì vậy, chúng ta có thể thấy loại lừa đảo này phát sinh trong trường hợp sử dụng PoW, vì vậy MEV đã trở thành mối đe dọa làm mất ổn định cơ chế của blockchain.

Tác hại và ảnh hưởng của MEV

Trước khi nói về tác hại chính, chúng ta hãy cùng rảo qua khái niệm “arbitrage” để nắm được bức tranh. Arbitrage dịch sát nghĩa là “giao dịch chênh lệch giá”. Khi giá ETH ở sàn DEX U cao hơn giá ETH ở sàn DEX S, các bot giao dịch arbitrage sẽ mua ETH ở U và bán ở S để hưởng lợi từ chênh lệch tỷ giá.

Điều này về cơ bản sẽ giúp tái cân bằng giá thị trường, điều phối thanh khoản một cách hợp lý giữa các sàn. Tuy nhiên, vấn đề phát sinh khi quá nhiều bot cố gắng nâng mức phí giao dịch lên để có cơ hội thực hiện giao dịch arbitrage.

Hậu quả là khi thị trường biến động mạnh về giá, các cơ hội arbitrage càng nhiều, cuộc chiến phí gas sẽ diễn ra hết sức căm go. Đồng thời điều này làm trầm trọng vấn đề gas khi có biến động mạnh của thị trường.

Ngoài ra, vì giao dịch bị đẩy lùi về sau, user hoàn toàn có thể phải chấp nhận các tỷ giá giao dịch không có lợi, khiến trải nghiệm giao dịch DEX trở nên tồi tệ.

Giải pháp của MEV

Cách đơn giản nhất để giảm đi lượng MEV cho các giao dịch là sử dụng mempool riêng dùng để truy cập các công cụ khai thác, mặc dù việc  này vẫn khiến người khai thác tin tưởng rằng sẽ không chạy trước được giao dịch của bạn. Flashbots là một trong những nhà lãnh đạo đã xây dựng một trong các mạng để kết nối các bot khai thác MEV trực tiếp với các miners.

KeeperDAO, BloXroute’s backrunme, Secret Swap, ArcherSwap và Alchemist’s mistX.io cung cấp các mạng lưới riêng và hoàn trả cho các giao dịch có MEV bằng các lợi nhuận từ bot MEV của họ. Người khai thác ETH, Sparkpool, cũng cho phép người dùng định tuyến các phiên giao dịch của họ một cách riêng tư thông qua public network của nó, Taichi Network.

Flashbots

Flashbots là một đội ngũ nghiên cứu và phát triển xây dựng các công cụ để hiểu và thực hiện việc trích xuất MEV . Ra mắt vào tháng 1/2021, Flashbots đã phát hành ra hai sản phẩm:

• Flashbot Alpha: một ứng dụng go-ethereum client được sửa đổi cho phép các nhà giao dịch thông báo các tùy chọn đặt hàng giao dịch của họ với các miners
• MEV-Explore: một công cụ điều khiển công khai hiển thị các giao dịch MEV thực tế- thời gian.

Flashbot Alpha bao gồm hai thành phần chính – MEV-Geth và MEV-Relay, cho phép những “người tìm kiếm” MEV gửi các phiên giao dịch của họ một cách riêng tư cho các miners. Các phiên giao dịch khai thác được đặt hàng và được đóng gói  cùng với giao dịch Mempool ban đầu bởi nhà điều hành MEV.

Sau đó, các gói này được gửi cho người khai thác và nhà điều hành bot MEV “tips” một phần lợi tức của giao dịch cho người khai thác để đưa vào block.

Kể từ tháng 4/2021, 84% tỷ lệ băm nhóm khai thác của mạng ETH được chuyển qua Flashbots. 7 miners hàng đầu trong tuần từ ngày 16 – 22/5/2021 là các thợ đào đã được đưa vào Flashbots.

KeeperDAO’s Hiding Book

KeeperDAO là giao thức khác ứng dụng một mempool ảo riêng được gọi là Hiding Book. Người dùng sẽ định tuyến các giao dịch mua bán hoặc cho khoản vay của họ thông qua mạng Hiding Book nơi các bot của Keeper trích xuất MEV bằng việc chênh lệch giá hoặc thanh lý.

Lợi nhuận MEV sẽ được gửi vào kho bạc ROOK và người dùng nhận được một phần lợi nhuận dưới dạng ROOK token trừ đi phí quản lý. Các phiên giao dịch của người dùng được thực hiện miễn phí và được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công trượt giá và cơ chế “sandwich”.

KeeperDAO cũng có một Coordination Game nơi các keppeers được khuyến khích cộng tác và thay phiên nhau chia sẻ lợi nhuận thay vì cạnh tranh thông qua PGA. Điều này sẽ giúp keepers không bị mất chi phí giao dịch với các lệnh giao dịch thất bại.

Secret Networks’s – Secret Swap

Hoán đổi bí mật là một giao thức AMM được xây dựng  trên Mạng bí mật. Secret Swap ứng dụng các hợp đồng bí mật (SNIP-20) để bảo vệ người dùng khỏi các bot MEV chạy trước và các bot khác trong khi cung cấp quyền để truy cập vào tính thanh khoản của cross-chain. Các hợp đồng SNIP-20s sẽ được mã hóa khi chúng ở dạng mempool, ngăn chặn việc trích xuất MEV.

Người dùng sẽ cần phải có ví Keplr và token $ SCRT để thanh toán phí giao dịch. Các giao dịch trên hoán đổi bí mật phải trả phí swap 0,3% cùng với phí gas token SCRT. LP và nhà giao dịch nhận được token quản trị Hoán đổi Bí mật, token SEFI.

Token SCRT là token quản trị gốc của lớp giao thức Secret Network. Secret network cung cấp một mempool được mã hóa để ngăn các tính năng và trình xác thực xem chi tiết giao dịch. Blockchain Secret Network được dựa trên Cosmos SDK / Tendermint, có các tính năng cắt và ủy quyền. Ứng dụng Bí mật được phát triển bằng các hợp đồng thông minh CosmWasm được viết bằng Rust và được triển khai trên Secret Network.

bloXroute BackRunMe

BloXroute gần đây đã phát hành ra BackRunMe, mộtsolidity contract cho phép người dùng gửi những giao dịch riêng tư được bảo vệ khỏi cuộc tấn công front-running và cuộc tấn công sandwich.

Các giao dịch có thể được chạy lại cho phép các cơ hội chênh lệch giá MEV. Người dùng sẽ được nhạn khoản giảm giá 25% lợi nhuận trong khi bot MEV nhận 20%, thợ đào được 50% và bloXroute 5%.

Archer DAO’s ArcherSwap

Archer DAO ra mắt vào tháng 8/2020 mang đến cho các thợ mỏ khả năng tận dụng MEV. Các bot MEV được cung cấp bởi bên thứ ba, các nhà cung cấp, cung cấp các gói MEV có lợi cho việc thợ đào. Các nhà cung cấp và thợ đào sẽ chia sẻ lợi nhuận MEV dưới dạng token quản trị ARCH. Các LP cung cấp tài sản thế chấp cho bot của các nhà cung cấp để các chiến lược MEV yêu cầu các khoản vay vốn dài hơn các khoản vay nhanh.

ArcherSwap sử dụng cơ chế Archer Relay để vượt qua mempool công khai và gửi các giao dịch của các người dùng trực tiếp cho các thợ đào và Flashbots MEV-GETH của riêng họ. ArcherSwap sẽ ngăn chặn việc front-running và trượt giá và không mất chi phí đối với các trường hợp hủy đơn đặt hàng và thất bại trong phiên giao dịch.

Mạng TaiChi

Mạng TaiChi là một dịch vụ giao dịch mang tính riêng tư do SparkPool điều hành. Các giao dịch người dùng chỉ hiển thị với Sparkpool và không phát sóng tới Ethereum khác ngăn chặn bot MEV hoạt động theo lệnh. Vì giao dịch được xem bởi Spark Pool, nó vẫn dễ bị tấn công bởi các bot MEV do Spark Pool vận hành.

MistX.io

mistX.io là một DEX chạy trên mạng lưới Flashbots cho phép người dùng gửi các giao dịch dưới dạng Flashbots. Tất cả những giao dịch MistX token-ETH đều có phí giao dịch bằng 0 và người dùng không bắt buộc phải nắm giữ ETH trong ví của họ. Người dùng mistX cũng có thể camcel giao dịch mà không phải trả phí. Nền tảng mistX.io sẽ giữ lại một tỷ lệ phần trăm các mẹo của miners và được sử dụng để làm phong phú thêm chương trình phần thưởng của Crucible và Aludel.

Kết luận

Tóm lại, khai thác MEV có thể là một cơ hội tốt cho các thợ mỏ để tạo kiếm thêm lợi nhuận nhưng cũng phải lưu ý rằng nó có thể dẫn đến nhiều việc bất lợi như khai thác ích kỷ và phí gas cao hơn, vì vậy để kiểm soát vấn đề này, cơ chế đồng thuận phải được thay đổi cà cải thiện hiệu quả của các giao thức. 

Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết tiếp theo của DeFiX.Network. Chúc các bạn giao dịch thành công!