Đã bao giờ bạn nghe nói đến hợp đồng tương lai trên các sàn giao dịch tiền điện tử chưa? Nếu có, xin chúc mừng vì ít nhất bạn đã có những bước tiếp cận sớm hơn về thị trường tiền điện tử so với người khác. Vậy hợp đồng tương lai là gì, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận mua hoặc bán một loại hàng hóa, tiền tệ hoặc một công cụ với mức giá được định trước tại một thời điểm xác định trong tương lai.

Không giống như thị trường giao ngay truyền thống, trong thị trường tương lai, các giao dịch không được ‘giải quyết’ ngay lập tức. Thay vào đó, hai đối tác sẽ giao dịch bằng một hợp đồng xác định việc thanh toán sẽ diễn ra vào một ngày trong tương lai.

Ngoài ra, thị trường tương lai không cho phép người dùng trực tiếp mua hoặc bán hàng hóa hoặc tài sản kỹ thuật số. Thay vào đó, họ đang giao dịch hợp đồng đại diện cho những thứ đó, và giao dịch tài sản (hoặc tiền mặt) thực tế sẽ xảy ra trong tương lai – khi hợp đồng được thực hiện.

Tại sao người dùng giao dịch bằng hợp đồng tương lai?

• Phòng ngừa rủi ro và quản lý rủi ro: Đây là lý do chính tại sao hợp đồng tương lai được phát minh.
• Bán khống: Các nhà giao dịch có thể kiếm tiền từ diễn biến giảm giá của tài sản, ngay cả khi họ không sở hữu tài sản.
• Đòn bẩy: Nhà giao dịch có thể nhập các vị thế lớn hơn số dư tài khoản của họ. Trên Binance, hợp đồng tương lai vĩnh cửu có thể được giao dịch với mức đòn bẩy lên đến 20 lần.

Hợp đồng Tương lai Vĩnh cửu là gì?

Hợp đồng tương lai vĩnh cửu hay Perpetual Futures Contract là một loại hợp đồng tương lai đặc biệt. Không giống như hình thức truyền thống của hợp đồng tương lai, hợp đồng vĩnh cửu không có ngày đáo hạn hay ngày thanh toán. Vì vậy, một nhà giao dịch có thể giữ một vị thế bao lâu tùy ý.

Ngoài ra, việc giao dịch các hợp đồng vĩnh cửu được dựa trên Chỉ Số Giá (Index Price). Chỉ Số Giá bao gồm giá trung bình của một tài sản theo giá spot và khối lượng giao dịch tương đối của tài sản đó.

Do đó, không giống như các hợp đồng tương lai thông thường, các hợp đồng vĩnh cửu thường được giao dịch ở mức giá ngang bằng hoặc gần giống với thị trường spot.

Các khái niệm liên quan đến Hợp đồng Tương lai Vĩnh cửu

Ký quỹ ban đầu (Initial Margin) là gì?

Ký quỹ ban đầu là giá trị tối thiểu bạn phải trả để mở một vị thế đòn bẩy. Ví dụ: bạn có thể mua 100 BNB với số tiền ký quỹ ban đầu là 100 BNB (ở mức đòn bẩy gấp 10 lần). Vì vậy, số tiền ký quỹ ban đầu của bạn sẽ là 10% tổng lệnh. Số tiền ký quỹ ban đầu hỗ trợ vị thế đòn bẩy của bạn, nó hoạt động như một tài sản thế chấp .

Ví dụ: Mình sử dụng 107 USDT để làm mức ký quỹ ban đầu cho giao dịch đòn bẩy X20 của lệnh ATOM, tương đương với việc bạn có thể giao dịch với tổng khối lượng là 2140 USDT, mua được 79.3 ATOM ở mức giá 27.336 USDT/ATOM. Trong trường hợp này số tiền ký quỹ là 10% tổng lệnh.

Ký quỹ duy trì (Maintenance Margin) là gì?

Ký quỹ duy trì là số tiền ký quỹ tối thiểu bạn phải duy trì để giữ các vị thế giao dịch mở. Nếu số dư ký quỹ của bạn giảm xuống dưới mức này, bạn sẽ nhận được yêu cầu ký quỹ (yêu cầu bạn nạp thêm tiền vào tài khoản của mình) hoặc chấp nhận tài sản bị thanh lý. Hầu hết các sàn giao dịch tiền mã hóa sẽ làm điều thứ hai.

Nói cách khác, ký quỹ ban đầu là giá trị bạn cam kết khi mở một vị thế và ký quỹ duy trì chính là số dư tối thiểu bạn cần duy trì để giữ các vị thế mở. Ký quỹ duy trì là một giá trị động, nó thay đổi theo giá thị trường và số dư tài khoản của bạn (tài sản thế chấp).

Thanh lý là gì?

Nếu giá trị tài sản thế chấp của bạn giảm xuống dưới mức ký quỹ duy trì, tài khoản tương lai của bạn có thể bị thanh lý. Trên các sàn giao dịch, việc thanh lý diễn ra theo nhiều cách khác nhau, tùy theo rủi ro và đòn bẩy của từng người dùng (dựa trên tài sản thế chấp và mức độ rủi ro ròng của họ). Tổng vị thế càng lớn, mức ký quỹ yêu cầu càng cao.

Nhưng các bạn nên lưu ý một điều quan trọng, khi bị thanh lý bạn sẽ phải trả thêm phí thanh lý, con số này sẽ khác ở mỗi sàn. Để tránh điều đó, bạn có thể: 

• Đóng các vị thế của mình trước khi đạt đến giá thanh lý.
• Nạp thêm tiền vào số dư tài sản thế chấp của mình, để khiến giá thanh lý di chuyển xa hơn so với giá thị trường hiện tại

Tỷ lệ tài trợ (Funding Rate) là gì?

Funding rate là tỷ lệ số tiền phải trả khi giá cả giữa thị trường Futures và thị trường Spot khác nhau. Khi giá ở thị trường Futures cao hơn so với giá ở thị trường Spot thì Funding Rate là số dương, bên đặt lệnh long sẽ phải trả tiền cho bên đặt lệnh short.

Ngược lại khi giá coin ở thị trường Futures thấp hơn thị trường Spot thì bên đặt lệnh short sẽ phải trả tiền cho bên đặt lệnh long. Điều này để đảm bảo cho giá của thị trường Futures và Spot không chênh lệch nhau quá xa. Tóm lại:

• Nếu Funding rate là dương, LONG sẽ trả tiền cho SHORT.
• Nếu Funding rate là âm, SHORT sẽ trả tiền cho LONG.

Giá tham chiếu (Mark Price) là gì?

Giá tham chiếu (Mark Price) là ước tính giá trị thực của hợp đồng (giá hợp lý) so với giá giao dịch thực tế của nó (Last Price trên Orderbook). Việc tính toán giá tham chiếu ngăn không cho xảy ra những giao dịch thanh lý không công bằng khi thị trường biến động mạnh.

PnL là gì?

PnL (Profit and loss ratio) là viết tắt của lợi nhuận và thua lỗ, và nó có thể ở trạng thái được thực hiện hoặc chưa thực hiện.

• Khi bạn có các vị thế mở trên thị trường tương lai vĩnh cửu, PnL của bạn chưa được thực hiện – có nghĩa là nó vẫn đang thay đổi theo các chuyển động của thị trường. 
• Khi bạn đóng các vị thế của mình, PnL chưa thực hiện trở thành PnL được thực hiện (một phần hoặc toàn bộ).

Bởi vì PnL đã được thực hiện chính là lợi nhuận hoặc khoản lỗ bắt nguồn từ các vị thế đóng, nó không có mối quan hệ trực tiếp với giá tham chiếu, mà chỉ liên quan đến giá được thực hiện của các lệnh. Mặt khác, PnL chưa thực hiện liên tục thay đổi và là động lực chính cho việc thanh lý. Do đó, giá tham chiếu được sử dụng để đảm bảo rằng phép tính PnL chưa được thực hiện là chính xác và công bằng.

Lưu ý khi giao dịch Hợp đồng Tương lai Vĩnh cửu

Hợp đồng Tương lai Vĩnh cửu là sản phẩm phái sinh rất được ưa chuộng vì trader có thể kiếm được lợi nhuận cao hơn so với mức vốn họ bỏ ra khi mua Spot. Tuy nhiên, lợi nhuận cao đi cùng với rủi ro cao. Vì vậy sau đây là một số lưu ý mình rút ra được khi giao dịch trong thị trường này:

• Trước khi giao dịch hãy học, đọc để hiểu cơ chế tính phí, tính PnL và cách thức thực hiện các giao dịch Futures.
• Tuyệt đối không all in tài sản vào giao dịch Futures. Hãy phân bổ vốn và chỉ nên sử dụng nhiều nhất là 10% vốn bạn có để tham gia thị trường này.
• Tâm lý giao dịch phải tốt, để đạt được điều này tiền đầu tư phải là tiền nhàn rỗi và xác định có thể mất bất cứ lúc nào.
• Nên bắt đầu với số vốn nhỏ nhất, số vốn có thể mất. Mỗi lệnh nên đi với số tiền ký quỹ bằng 1/5 tổng tài khoản Futures. Có nghĩa là lệnh bạn mở với ký quỹ $100 thì tài khoản nên có ít nhất là $500 để làm giáp (kinh nghiệm cá nhân).
• Tránh ngắm nến theo phút để bị cuốn theo đường giá.
• Mẹo để tiết kiệm phí Funding là hãy canh đóng lệnh trước thời gian tính Funding của các sàn giao dịch.
• Giao dịch một cách có kỷ luật, đặt Stoploss và Take Profit kỷ luật để giảm thiểu rủi ro. Thà đi chậm mà chắc còn hơn đi nhanh mà bị cháy tài khoản. Có không ít trader rơi vào tâm lý tham lam, đang lãi nhưng không chốt để nó giảm về cán Stoploss hoặc gồng lệnh âm đến cháy tài khoản.
• Nên rút tiền thưởng xuyên khi có lãi. Có kế hoạch và thói quen rút lãi đều đặn vì mình biết nhiều bạn x 3 x4 vẫn ham ko rút thậm chí nạp thêm với tâm lý vốn to ăn to… Cuối cùng mất sạch.

Kết luận

Hợp đồng tương lai vĩnh cửu (Perpetual Futures Contracts) là một trong những công cụ trade được nhiều người sử dụng nhiều nhất trong crypto do các chức năng đa dạng và có thể kiếm được lợi nhuận ngay trong khi thị trường giảm giá. Tuy nhiên các nhà đầu tư nên cân nhắc thật kỹ và có các phương pháp quản lý vốn để tránh không bị thua lỗ khi chơi trong thị trường.

DeFiX chúc các bạn thành công!