Terra 2.0 đã ra mắt, lần này không có stablecoin thuật toán…
Trên Twitter, Giám đốc điều hành Terraform Labs Do Kwon đã tuyên bố blockchain mới của Terra đã ra mắt hôm nay lúc 6 giờ sáng theo giờ UTC và hiện đang tạo ra các block.
Chain mới này nhằm mục đích hồi sinh hệ sinh thái Terra sau khi stablecoin thuật toán UST thất bại. Sự sụp đổ của Luna và UST của Terra đã xóa sổ khoảng 40 tỷ USD giá trị thị trường.
Sau thất bại, Terraform Labs, công ty phát triển cốt lõi đằng sau Terra, và Do Kwon đã đề xuất một blockchain mới. Và chỉ mất vài ngày sau khi đề xuất đó được thông qua để Do Kwon triển khai một chain khác.
Một số ứng dụng hiện đã chuyển sang chain mới, bao gồm Astroport, Prism, RandomEarth, Spectrum, Nebula, Terraswap, Edge Protocol và một số ứng dụng khác.
Trước khi ra mắt ngày hôm nay, ban quản trị Terra đã bỏ phiếu thay đổi tên của network ban đầu thành “Terra Classic”, có token hiện được gọi là LUNA Classic (LUNC), để đặt Terra 2.0 mới ra mắt là mạng chính.
Không giống như phiên bản cũ, chain mới của Terra sẽ hoạt động mà không có stablecoin thuật toán và chỉ đi kèm với LUNA mới có tổng nguồn cung cố định là 1 tỷ.
việc những token đó được giữ trước hay sau khi UST sụp đổ.
Bên cạnh 700 triệu token LUNA mới sẽ được chia cho các nhà đầu tư, nhóm cộng đồng phát triển của Terra, cũng sẽ nhận được 30%, tức 300 triệu LUNA mới trên chain Terra 2.0.Lưu ý: các token LUNA 2.0 này sẽ giao dịch riêng biệt với các token LUNA Classic ban đầu.
Khía cạnh đáng chú ý nhất của buổi ra mắt ngày hôm nay là airdrop các đồng LUNA mới cho các bên liên quan của Terra trên chain mới. Hiện đã có nhiều sàn giao dịch tuyên bố hỗ trợ việc airdrop như Huobi, Binance, Bitfinex, Bitrue, HitBTC, FTX, Bybit, Gate.
Theo một thông báo trên medium, số lượng airdrop LUNA 2.0 mà mỗi người nhận được sẽ khác nhau tùy thuộc vào
Khác biệt giữa Terra 2.0 và Terra Classic?
Phiên bản Terra 2.0 này đơn giản chỉ khác Terra Classic ở một số sự thay đổi nhỏ. Cụ thể thì tên chain mới sẽ là Terra 2.0 và tên chain cũ (Terra) được chuyển đổi thành Terra Classic. Về token thì LUNA sẽ là governance token của Terra 2.0 và LUNC (LUNA cũ) sẽ là token quản trị của Terra Classic.
Điểm quan trọng ở Terra 2.0 được cho là sẽ không có UST, stablecoin mũi nhọn của hệ sinh thái Terra cũ giúp họ mở rộng vị thế của Terra sang toàn bộ thị trường blockchain trước đây, cụ thể là đến hơn 15 chains khác nhau.
Ngoài ra, vì Terra 2.0 là một chain mới hoàn toàn chứ không phải là phiên bản fork nên các ứng dụng muốn chuyển lên Terra 2.0 cần phải khởi chạy lại.
Đền bù thiệt hại cho người dùng
Terra 2.0 đã công bố sẽ airdrop hỗ trợ người thiệt hại từ LUNC token và UST.
Binance sẽ là đơn vị hỗ trợ Terra 2.0 trong việc đổi tên token và thêm vào các cặp giao dịch mới LUNA/USDT và LUNA/BUSD ở khu vực Innovation Zone (nơi có rủi ro cao hơn cho nhà đầu tư), bắt đầu từ 6:00 giờ UTC ngày 31/5/2022.
Binance sẽ hỗ trợ Terra airdrop cho người dùng dựa trên một số những tài khoản chịu thiệt hại trước và sau vụ việc với một số tỉ lệ tương ứng. Mọi người có thể xem cách tính khoản phân bổ cho người chịu thiệt hại tại đây và thông báo chi tiết tại đây: Terra airdrop cho người bị thiệt hại!
Phản ứng của các dự án thuộc hệ Terra
Việc chấp nhận hỗ trợ Terra 2.0 gặp phải vô vàn sự cản trở, bao gồm cộng đồng và việc hạn chế trong vấn đề tài chính. Cụ thể hơn, ngay chính 5 validators với voting power lớn nhất hệ Terra (Hashed, Smart Stake, Orion Money, stake.system và DSRK) đều không bỏ phiếu đồng ý.
Các validators trên Terra chain cũ
Tuy nhiên, một số bên phát triển cũng thể hiện tinh thần hỗ trợ Terra cùng Do Kwon vượt qua giai đoạn khó khăn này nhằm tái lập lại một hệ sinh thái Terra mới.
Chưa kể, việc các dự án trên hệ Terra bị thiệt hại về nguồn lực cũng sẽ khiến các dự án trên hệ dễ bị các hệ sinh thái khác “rút máu”. Đơn cử như chương trình USDD của Tron cũng lên tiếng cung cấp sự hỗ trợ cho các lập trình viên từ Terra sang. Đặc biệt là BNB Chain, họ đã ra thông báo chính thức rằng sẽ dành một phần trong chương trình phát triển hệ sinh thái BNB Chain trị giá 1 tỷ USD cho các lập trình viên từ Terra.
Top validators của Terra Classic không xuất hiện trên Terra 2.0
Top các validators với quyền biểu quyết lớn nhất trên Terra cũ đã không còn làm validators cho Terra 2.0. Điều này là dễ hiểu khi mà họ đã không bỏ phiếu đồng ý về việc tạo ra chain mới. Hiện tại, trong tổng 157 validators trên Terra 2.0, duy chỉ có Smart Stake và Orion Money vẫn còn giữ vai trò validators cho Terra 2.0, nhưng họ không nắm giữ nhiều voting power và nằm ngoài top 10.
Top Validators trên Terra chain mới
Phân loại/Động thái của các dự án trên hệ với Terra 2.0
Terra vừa trải qua cuộc khủng hoảng trầm trọng và các dự án trên hệ là những nạn nhân trực tiếp chịu ảnh hưởng. Việc các dự án có tiếp tục đồng hành cùng Terra 2.0 hay không là một câu hỏi lớn cần thời gian trả lời. Các dự án sẽ được phân ra với 2 trường hợp như sau:
Nếu các đội thuộc về team nội bộ của Do Kwon (CEO Terra) thì việc họ bơm thêm tài chính và thuyết phục đội ngũ ở lại đã là một điều khó.
Nếu một số dự án không thuộc nội bộ của team Do Kwon thì việc này còn khó khăn hơn rất nhiều vì những yếu tố sau:
- Tài chính bị thiệt hại từ LUNA và UST.
- Giao thức bị tạm ngưng vì chain ngừng hoạt động đột ngột ⇒ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và chi phí dần lớn hơn.
- Niềm tin bị lung lay và lo ngại của đội ngũ về vấn đề tương tự có thể tái diễn trong tương lai.
- Sự chiêu mộ với nguồn hỗ trợ từ các chains khác như BNB Chain, Fantom, USDD của TronDAO.
Các dự án thuộc Terra cũ phản ứng với Terra 2.0 như sau:
Các dự án trên Terra 2.0 phân theo từng mảng trong DeFi stacks. Nguồn: Terrians
Các dự án chấp nhận chuyển sang chains mới: Nebula, Loop, Prism, Stader Labs, Random earth, One Planet, Spectrum, Setten, sigma, Phoenix Finance, White Whale, Reactors, Knowhere (NFT Marketplace), Apollo DAO.
Các dự án chưa rõ/có định hướng khác:
- Learn Terra: Xóa website & twitter.
- Mars Procol: Shutdown smart contract, mở lockdrop.
- Suberra: Mở rộng multi-chain.
- Pylon: Unlock UST.
- Retrograde: Bỏ phiếu bầu sang chain mới trên cosmos, thay đổi thành Lending.
- Astroport: Unlock LP token.
Phản ứng của các bên thứ 3
Wormhole bỏ phiếu không hỗ trợ
Wormhole là một trong những cầu nối quan trọng giúp vận chuyển tài sản từ Terra sang hơn 8 chains khác, Terra đã từng chiếm 96.2% tổng khối lượng vận chuyển tài sản của cầu nối này (ngày 14/10/2021).
Tỷ trọng của khối lượng giao dịch từ các chains qua các khoảng thời gian trên Wormhole từ tháng 9/2021 đến tháng 5/2022. Nguồn: Wormhole Analytics
Sau sự việc Terra sụp đổ, Wormhole đã đưa ra proposal nhằm biểu quyết rằng có nên hay không tiếp tục hỗ trợ Terra trong việc vận chuyển tài sản của họ trong chains mới. Kết quả là những người có quyền voting, được gọi là Wormhole Guardian set, đã bỏ phiếu “không hỗ trợ Terra 2.0”.
Đây là một điều đáng tiếc khi Terra đã từng có thời điểm đạt đỉnh với khối lượng giao dịch lên đến 1.68 tỷ USD thông qua bridge này và chiếm tỷ trọng lên đến 48.5% trên tổng bridge (cập nhật ngày 11/5/2022).
Tuy nhiên, đây chỉ là một tin mật từ một tài khoản twitter có tên là Fatman chuyên phanh phui một số vấn đề về Terra những ngày vừa qua. Về phía Wormhole, khi kiểm tra phần governance actions của team thì họ chỉ đang đề xuất về việc đổi tên chain Terra cũ thành Terra Classic và LUNA token thành LUNC. Ngoài ra, thông tin về việc có hỗ trợ Terra 2.0 hay không vẫn chưa được công bố trên các phương tiện truyền thông chính thức của Wormhole.
Các sàn CEX lớn đồng loạt thông báo hỗ trợ Terra 2.0
Kể từ thời điểm bản đề xuất fork ra chai mới – Terra 2.0, đã có nhiều sàn giao dịch tập trung về Crypto lớn như Binance, FTX, Houbi cùng hơn 12 sàn khác thông báo hỗ trợ Terra 2.0.
Các sàn CEX hỗ trợ Terra 2.0
Thậm chí, vì việc thay đổi chain sẽ thay đổi luôn tên token nên một số sàn như Binance cũng hỗ trợ quy đổi từ LUNC (token hệ Terra cũ – Terra classic) sang LUNA (token trên hệ Terra 2.0) bằng hình thức airdrop. Các sàn CEX lớn đã làm tốt vai trò của mình trong việc hỗ trợ Terra trong giai đoạn khó khăn.
Các ví thông báo hỗ trợ Terra 2.0
Nhân sự kiện Terra 2.0 chính thức lên mainnet, các nền tảng ví cũng hỗ trợ chain này để người dùng có thể tiếp tục sử dụng lưu trữ tài sản của họ trên hệ. Một số ví native như Terra Station đã tiếp tục đồng hành cùng Terra 2.0. Ngoài ra, còn có một số ví multi-chain cũng hỗ trợ Terra 2.0 là Coin98 wallet và XDeFi Wallet. Sự hỗ trợ kịp thời của các nền tảng ví này là cực kỳ cần thiết để người dùng có thể tiếp cận được khoản airdrop cũng như sự hoàn trả của Terra một cách dễ dàng hơn cho những người chịu thiệt hại.
Góc nhìn của các KOL về Terra 2.0
Góc nhìn của CZ (CEO Binance) về Terra 2.0
CZ là một trong những người đầu tiên lên tiếng về việc ra mắt một chain mới hay fork và cho rằng nước đi của Do Kwon nên là đốt LUNA để cứu giá LUNA lẫn UST. CZ là một trong những người trước giờ chưa đi phân tích sâu vào một dự án hay hệ sinh thái nào nhưng với sự kiện vừa qua của Terra.
CZ với tư cách là CEO của sàn CEX hàng đầu về Crypto và cũng sở hữu quỹ Binance Labs đã đầu tư 3 triệu USD vào LUNA (năm 2018) và lợi nhuận từ khoản đầu tư này đã có thời điểm lên đến trên 1 tỷ USD. Vì vậy, động cơ và cảm xúc của CZ là điều hoàn toàn có thể hiểu được và cũng như anh ta cũng muốn đưa lời khuyên cho Do Kwon.
CZ cho rằng Terra với các quỹ bảo trợ giá peg của UST như Luna Foundation Guard phải làm nhiệm vụ của mình nhằm cứu giá peg và duy trì mức giá hợp lí của LUNA token. Ngoài ra, CZ cũng cho rằng việc tạo ra chain mới sẽ không cung cấp thêm bất kì giá trị gì.
Đại ý của CZ cho rằng việc Terra và Do Kwon cần làm là ưu tiên bảo vệ tài sản cho các nhà đầu tư. Dù cho đây có là một sự thất bại của Terra thì Do Kwon cần phải bảo vệ nhà đầu tư, ưu tiên cho họ biết thông tin minh bạch chính xác, nhanh và chịu trách nhiệm đối với họ và người dùng của hệ.
Đây cũng được xem như là bài học về kinh doanh của anh khi luôn ưu tiên người dùng và khiến cho Binance lớn mạnh như ngày hôm nay.
Tổng kết
Trong bài viết này mình đã giới thiệu tới anh,em thông tin về việc triển khai Terra 2.0, và những góc nhìn đánh giá của cả những người trong cuộc và ngoài cuộc. Liệu chúng ta sẽ lại thấy sự xuất hiện trở lại của một Terra lớn mạnh như ngày nào hay không?
DISCLAIMER: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin đến người dùng,không khuyến nghị đầu tư, mua/bán bất cứ loại tài sản tài chính nào. Thị trường tiền điện tử là một thị trường chứa đựng vô cùng nhiều rủi ro, và chưa được nhà nước bảo vệ. Đằng sau mỗi lệnh là tương lai con em chúng ta. Chúc các bạn thành công!
