Cuộc tranh cãi giữa cộng đồng Ethereum và Solana tuy không mới nhưng luôn là tâm điểm trên thị trường nhiều năm qua. Ethereum là nền tảng smart contract đầu ngành, với hệ sinh thái phong phú và giá trị tích lũy theo thời gian. Trong khi đó, Solana dù ra đời muộn hơn nhưng dần chứng minh là đối thủ đáng gờm với ETH, ưu điểm phí thấp, tốc độ nhanh cùng hệ sinh thái memecoin đầy màu sắc.

Gần đây, cuộc tranh luận Ethereum (ETH) vs. Solana (SOL) tiếp tục nổi lên khi nhà phân tích Flip Research viết một bài đăng dài trên X, cung cấp các luận cứ cho thấy Solana đang bị “overrated”, tung hô quá mức.

Solana bị overrated?

Flip Research vạch trần 4 thông số chính mà fan SOL thường dùng để so sánh với ETH, gồm:

• Cơ sở người dùng
• Phí
• Khối lượng giao dịch DEX
• Khối lượng giao dịch stablecoin

So sánh số lượng người dùng giữa SOL và ETH

Nếu chỉ đơn thuần nhìn vào các thông số trên Token Terminal thì có thể thấy số lượng người dùng hoạt động hàng ngày (DAU) của SOL là 1,3 triệu so với 376.300 trên ETH.

Nhưng nhìn sâu hơn, ví dụ vào ngày 26/07, ETH có 1,1 triệu giao dịch với 376.300 người dùng hoạt động. Nghĩa là 2,92 giao dịch/người dùng. Trong khi với SOL, 282,2 triệu giao dịch với 1,3 triệu người dùng >> 217 giao dịch/người dùng.

Điều này có thể giải thích vì mạng lưới Solana có phí giao dịch thấp hơn đáng kể so với Ethereum mainnet, vì vậy người dùng chọn sử dụng SOL hơn cả. Do đó để khách quan hơn, Flip Research tiếp tục so sánh với các mạng lưới L1 vốn có phí thấp là Arbitrum, Base, OP Mainnet,…

Kết quả cho thấy số lượng giao dịch / người dùng 1 ngày của Solana vượt trội hơn tất cả.

Khối lượng giao dịch DEX

Volume của các sàn DEX trên Solana đều vô cùng ấn tượng. Nhưng đặt vấn đề đó có phải đều là các giao dịch thực, giao dịch đúng giá trị hay không, Flip Research check các LP dự án trên sàn DEX Raydium và đi đến kết luận:

– Nhiều LP có volume 24 giờ lên đến hàng chục triệu USD nhưng lại có thanh khoản vô cùng thấp >> Đây đều là các dự án rug pull không sớm thì muộn.

– Ví dụ cặp MBGA/SOL có 46.000 giao dịch, 10,8 triệu USD volume, 2.845 ví mua bán và tạo ra 28.000 USD tiền phí trên Raydium. Nhưng các ví trên đều có liên quan đến nhau, dường như là bot giao dịch để tạo ra các giao dịch spam >> đẩy volume lên để giả danh là một dự án đang hot >> thu hút người dùng >> cuối cùng ôm tiền bỏ chạy.

– Theo Flip Research, trong vòng 24 giờ, trên Raydium đã có hơn 50 dự án trên 2,5 triệu USD volume là rug pull. Tổng cộng tạo ra 200 triệu USD khối lượng giao dịch với 500.000 tiền phí. Dĩ nhiên các số này đều tính vào thông số cho DEX của Solana, chứ không thể lọc ra đâu là spam scam, đâu là giao dịch thật.

– Các sàn DEX Orca và Meteora ít có dự án rug hơn nhưng không thể so bì với sàn DEX Uniswap trên Ethereum. Khó có thể tìm ra dự án rug có volume lớn trên Uniswap.

– Như vậy có thể thấy, các thông số DEX cao của mạng lưới Solana chủ yếu đến từ các giao dịch bot spam, dự án rug pull, wash trading, nghĩa là đều không phải là người dùng thật.

Sở dĩ Solana lại có nhiều giao dịch bot spam thì đơn giản là vì phí rẻ, dễ deploy dự án, trong khi nếu đẩy được volume cao thì sẽ thu về được tiền phí rất nhiều. Từ đó mang lại lợi nhuận dễ dàng. Trong khi với ETH chi phí deploy hợp đồng và thực hiện giao dịch cao hơn nhiều, số tiền scam được có khi không thể bù đắp cho chi phí bỏ ra.

Stablecoin

Gần đây có các dẫn chứng rằng tỷ lệ giữa volume trên tổng vốn hóa stablecoin của Solana cao hơn Ethereum. Từ đó cho thấy stablecoin trên Solana được sử dụng nhiều hơn >> người dùng thực giao dịch và hoạt động trên mạng lưới Solana nhiều hơn đối thủ.

Nhưng đó chỉ là một tỷ lệ % không quá đáng kể. Trong khi thực tế là vốn hóa stablecoin trên Ethereum bỏ xa Solana rất nhiều. Ethereum có tổng giá trị stablecoin là 80 tỷ USD, con số này với Solana chỉ là 3,2 tỷ USD.

Memecoin của người nổi tiếng

Ngoài việc dự án trên Solana dễ rug pull hơn trên Ethereum, một vấn đề gây nhức nhối khác chính là memecoin của người nổi tiếng.

Token của người nổi tiếng không rug pull thì cũng dump về “lòng đất”, và các token này đều phát hành trên Solana, thông qua các nền tảng phát hành token quá dễ dàng như pump.fun.

Hay như Bubblemaps tổng hợp 30 đồng coin của nổi tiếng được biết đến nhiều nhất, thì trong số này không đồng nào ghi nhận sự tăng giá. Ngoài ra còn là vấn nạn giao dịch nội gián.

Kết luận

Với những luận điểm trên, Flip Research nhận thấy Solana đang bị tung hô quá đà, bị các nhà phân tích “vẽ vời” số liệu để có các thông số đẹp đẽ, chứ thực tế Solana không thực sự có ưu thế đến vậy.

Ngoài ra, Solana còn:

– Tính ổn định kém, nhiều lần “đứng hình”

– Tỷ lệ giao dịch không thành công cao

– Rào cản cao đối với các lập trình viên, ngôn ngữ Rust khó dùng và kém thân thiện hơn Solidity

– Không dễ tích hợp với các chain EVM

Lập luận phản bác

Dĩ nhiên, phe yêu mến Solana không thể ngồi yên. Đã có nhiều nhà phân tích phản bác lại các lập luận của Flip Research như sau:

– Về số lượng người dùng hoạt động (DAU)

Đây không phải là thông số quá hữu hiệu để đo lường người dùng của một mạng lưới. 

– Về khối lượng giao dịch DEX

Không phủ nhận Solana có nhiều giao dịch bot spam, nhưng đó là vấn nạn chung của các blockchain hiện nay, không có chain nào là ngoại lệ. Giao dịch bot cũng phải trả phí như thường. Vì vậy, kiểm soát bot spam là nhiệm vụ của tất cả blockchain.

– Về thực trạng memecoin rug pull

Solana không phải nhờ memecoin mà trở thành một blockchain tốt. Solana được yêu mến là bởi vì mạng lưới tạo ra cơ hội để mọi người tham gia vào lĩnh vực, thử nghiệm cái mới, ape các mảng,… Memecoin chỉ là 1 trong số đó, chứ không thể đại diện cho toàn hệ sinh thái Solana. Ngoài ra, vấn nạn memecoin cũng là của tất cả các chain chứ không riêng chain nào.