Celestia đã phát triển một mô hình mới trong thiết kế blockchain, cung cấp một mạng lưới dữ liệu và đồng thuận cho các ứng dụng Web 3.0 an toàn, có thể mở rộng. Bài viết này DeFiX sẽ cùng các bạn tìm hiểu Celestia là gì và những đặc điểm nổi bật của dự án.

Celestia là gì?

Celestia là nền tảng blockchain được thiết kế theo kiến trúc Modular Blockchain, hoạt động theo phương thức chia sẻ các tác vụ cho nhiều mạng lưới được liên kết với nhau, giúp tối ưu hiệu suất, đồng thời tăng khả năng mở rộng.

Celestia không hoạt động giống như một blockchain Layer-1 điển hình mà nó chỉ thực hiện order (đặt hàng) các giao dịch, sau đó verify (xác minh) dữ liệu đang được xuất bản là có sẵn. Bằng cách tiếp cận này, dự án có được khả năng mở rộng, tính linh hoạt và khả năng tương tác chưa từng có trong các thiết kế blockchain trước đây. 

Các blockchain xây dựng trên Celestia cung cấp khả năng xây dựng các ứng dụng cho nhà phát triển. Bằng cách này, Celestia cho phép các nền tảng blockchain thoát khỏi những ràng buộc của kiến trúc Monolithic Blockchain để có thể xây dựng một cách linh hoạt và tự do theo nhiều cách tiếp cận khác nhau.

Celestia đã ra mắt testnet vào tháng 5/2022, và chưa công bố gì về việc có phát hành token hay không. 

Đặc điểm nổi bật của Celestia

Dễ dàng mở rộng quy mô nhờ lấy dữ liệu mẫu

Celestia không thực hiện xác thực các giao dịch do đó thông lượng của nó không bị tắc nghẽn khi thực thi hợp đồng thông minh giống như các blockchain truyền thống. Nhờ vào phương pháp lấy dữ liệu mẫu (data availability sampling), thông lượng của Celestia luôn cân bằng với số lượng người dùng và dễ dàng mở rộng quy mô.

Triển khai blockchain dễ như smart contract

Celestia cung cấp sự đồng thuận và bảo mật theo yêu cầu, cho phép bất kỳ ai cũng có thể triển khai một blockchain mà không cần tốn chi phí khởi động một mạng lưới đồng thuận mới.

Tùy chọn môi trường thực thi

Vì Celestia không áp đặt bất kỳ quy định thực thi nào, các nhà phát triển có thể tự do xác định môi trường thực thi các hợp đồng thông minh của riêng họ. Celestia sẽ hỗ trợ tất cả các phiên bản rollup, nhưng ban đầu dự án sẽ tập trung vào EVM (Ethereum Virtual Machine) và Cosmos SDK.

Khả năng tương tác an toàn

Các blockchain được xây dựng trên Celestia có thể tương tác với các tiêu chuẩn bảo mật cao nhất. 

Công nghệ của Celestia

Bằng chứng dữ liệu sẵn có (Data availability proof)

Celestia sử dụng sơ đồ mã hóa reed-solomon hai chiều để mã hóa dữ liệu thành các block sao cho chỉ cần xác minh một mẫu dữ liệu nhỏ là đủ chắc chắn rằng toàn bộ khối đã được sản xuất thành công. Nếu dữ liệu được mã hóa không chính xác, mạng lưới sẽ được thông báo ngay lập tức.

Tách sự đồng thuận và các lớp thực hiện

Các blockchain theo tiêu chuẩn “máy tính thế giới” hiện nay thực hiện cam kết đồng thuận và thực thi hợp đồng thông minh cùng một lúc trong khi Celestia lại tách chúng ra. 

Dự án cung cấp một lớp đồng thuận tích hợp cơ chế plugin (trình cắm) để các lập trình viên có thể triển khai các lớp thực thi của riêng họ. Điều này cho phép nhiều khả năng tùy chỉnh và có tính chủ quyền cao hơn cho các ứng dụng được xây dựng trên Celestia.

Đảm bảo light client an toàn để tương tác chuỗi chéo

Khả năng tương tác chuỗi chéo phụ thuộc vào light client (máy khách) thường không an toàn vì chúng giả định rằng đa số dữ liệu đều trung thực. 

Các light client ở Celestia sẽ không đưa ra giả định như vậy, nó sẽ chỉ mở khóa khả năng tương tác chuỗi chéo khi xác định thực sự an toàn. Việc kết nối các chuỗi sẽ đơn giản như việc triển khai một hợp đồng thông minh.

Xử lý dữ liệu ngoài chuỗi (Rollup for off-chain execution)

Celestia được thiết kế để hoàn toàn tương thích với giải pháp mở rộng quy mô rollup. Nó đưa quá trình xử lý dữ liệu ra khỏi chuỗi, sau đó dựa vào một chuỗi cơ sở để tính toán khả năng đồng thuận và tính khả dụng của dữ liệu. 

Đội ngũ dự án, nhà đầu tư & đối tác

Đội ngũ dự án

Đội ngũ dự án Celestia có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực xây dựng và mở rộng blockchain từ những dự án như Ethereum, Cosmos, Harmony. Trong đó: 

• CEO – Mustafa Al-Bassam: Anh có bằng tiến sĩ về lĩnh vực blockchain scaling tại UCL. Trước đây, anh là đồng sáng lập Chain Space.
• CTO – Ismail Khoffi: Kỹ sư khoa học máy tính với nhiều năm kinh nghiệm.
• CRO – John Adler: Nhà nghiên cứu về khả năng mở rộng layer 2. Trước đây anh làm việc tại ConsenSys.
• COO – Nick White: Có bằng BS & MS từ Stanford. Trước khi gia nhập Celestia, Nick White là đồng sáng lập Harmony.

Lộ trình phát triển của dự án

Lộ trình phát triển của Celestia được đội ngũ dự án công bố như sau:

• 6 tháng đầu năm 2021: Gọi vốn vòng Seed Round, phát hành MVP (Minimum Viable Product)
• 6 tháng cuối năm 2021: Phát hành Devnet
• Quý 2 năm 2022: Khởi chạy bản Public Testnet đầu tiên
• Quý 3 năm 2022: Khởi chạy chương trình Incentivized Testnet
• Quý 4 năm 2022: Khởi chạy Mainnet

Nhà đầu tư của dự án Celestia

Celestia gọi vốn thành công $1.5M từ nhiều quỹ đầu tư, bao gồm: Interchain Foundation, Binance Labs, Maven 11, KR1, Signature Ventures, Divergence Ventures, Dokia Capital, P2P Capital, Tokonomy, Cryptium Labs, Michael Ng, Simon Johnson, Michael Youssefmir và Ramsey Khoury.

Tokenomics

Hiện tại dự án chưa có token, theo thông báo trên trang web chính thức thì trong tương lai Celestia sẽ phát hành một token để bảo mật mạng lưới thông qua cơ chế Proof of Stake và sử dụng cho việc thanh toán phí giao dịch trên mạng lưới.

Kết luận

Celestia vẫn đang trong giai đoạn phát triển sản phẩm của mình. Team của dự án đều là những người có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng và mở rộng quy mô của blockchain. Bản thân mình thấy đây là một dự án Layer-1 tiềm năng mà anh em cần theo dõi.