Arbitrum là một dự án được thử nghiệm vào cuối tháng 5/2021 và chính thức Mainet vào ngày 1 tháng 9 năm 2021. Đây được coi là một giải pháp mở rộng trên Layer 2 hàng đầu trên Ethereum.
Trong bài này mình sẽ cùng anh,em tìm hiểu về Arbitrum là gì? Và chi tiết về giải pháp ở rộng layer 2 hàng đầu.
Arbitrum là gì ?
Nhằm mục đích giải quyết vấn đề tắc nghẽn trên mạng Ethereum, Arbitrum là một giải pháp mở rộng trên layer 2. Cụ thể thì Arbitrum cung cấp giải pháp mở rộng và tốc độ giao dịch cũng như bổ sung tính năng bảo mật để khởi động.
Là một layer 2 chạy trên layer 1 là Ethereum nên Arbitrum được kế thừa tính bảo mật từ Ethereum nhưng đã cải thiện về khả năng xử lí nhiều giao dịch hơn, giảm chi phí và tốc độ giao dịch nhanh hơn so với Ethereum.
Chức năng Arbitrum
Arbitrum được thiết kế để giải quyết các thiếu sót của Smart Contract trên Ethereum hiện tại. Chẳng hạn như, hiệu quả kém và chi phi thực thi cao. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến trải nghiệm người dùng trên Ethereum và làm tăng chi phí giao dịch.
Arbitrum cung cấp 3 giải pháp mở rộng chính là: Rollup (OPU), Channels và Sidechains.
- Rollups: Tương tự với các Sidechains nâng cao, non-custodial, có khả năng mở rộng đáng kể khả năng thông lượng của mạng chính Ethereum. Cho đến thời điểm bây giờ, có 4 loại Rollup chính: Optimistic Rollups, zkRollups, Plasma, Validium.
- State Channels: Yêu cầu người dùng phải gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multi-sign Contract. Trạng thái này chứa những dữ liệu quan trọng như số dư của địa chỉ. Một hệ thống như vậy cho phép thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi (Off-chain) miễn phí với tính hoàn thiện tức thì và quyền riêng tư cao cấp.
- Sidechains: Các Blockchain độc với với những quy tắc đồng thuận độc lập riêng của nó, nơi mà các giao dịch Ethereum có khả năng được chuyển đến một cách có giám sát để giảm đi gánh nặng cho mạng chính Ethereum.
Sự chú ý của cả cộng đồng Etherum đặt vào Rollup (OPU) của Arbitrum. Hai giải pháp khác vẫn chưa có nhiều thông tin. Vậy nên, mình sẽ tập trung giải thích vào giải pháp Rollup được cung cấp bởi dự án Arbitrum.
Rollup là gì?
Rollup là một loại giải pháp mở rộng Layer 2 cho phép “Roll” các giao dịch trên sidechain thành một block tổng hợp duy nhất và ghi lên Ethereum blockchain. Điều này cho phép dữ liệu giao dịch trên layer 2 có sẵn trên layer 1 bất cứ lúc nào cần thiết để xác thực quá trình chuyển đổi trạng thái.
Cách hoạt động của Arbitrum như thế nào ?
Hệ thống Arbitrum được cấu tạo từ 3 thành phần chính:
- EthBridge: Quản lý các hoạt động của inbox/outbox và thỏa thuận Rollup. Nó có nhiệm vụ lưu thông tin giao dịch trong Inbox và thông tin này sẽ được đồng bộ hóa với ArbOS để thực hiện.
- Môi trường thực thi AVM: Được thực hiện trên Layer-2, mô phỏng môi trường thực thi EVM trên máy ảo.
- ArbOS: Thực thi quá trình mô phỏng
Tất cả các giao dịch trong dự án trước tiên được gửi đến Layer-1. Sau đó sẽ được chuyển sang ArbOS để thực hiện. Nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần và toàn bộ quá trình này được thực hiện trên AVM. Giao thức Arbitrum đảm bảo rằng mã sẽ chạy chính xác với điều kiện là tất cả trình xác thực nào là trung thực, giúp mạng chống lại sự thông đồng và các hình thức tấn công khác.
Các phiên bản tương lai của Arbitrum cũng sẽ có hai chế độ khác: Channels và AnyTrust sidechains
Nói đơn giản thì, nếu anh em muốn gửi giao dịch thông qua Arbitrum, anh em chỉ cần gửi nó đến một trong các hợp đồng của EthBridge có tên là “Inbox”. Ngược lại, có hợp đồng “Outbox” nhận dữ liệu từ Arbitrum và thêm nó vào Ethereum Blockchain. Tất cả các đầu vào cũng như đầu ra cho EthBridge đều công khai và có khả năng xác minh được. Vậy nên Ethereum biết và xác minh tất cả các hoạt động Off-chain.
Các phiên bản tương lai của Arbitrum cũng sẽ có hai chế độ khác: Channels và AnyTrust sidechains.
Như với nhiều blockchain, các node riêng lẻ có thể chọn tham gia vào chuỗi Arbitrum. Các node trình xác thực tham gia vào việc quan sát trạng thái của chuỗi và các node đầy đủ giúp tổng hợp các giao dịch layer 1. Những người tổng hợp gửi giao dịch đến chuỗi layer 1 sẽ kiếm được phần thưởng được trả bằng ETH, trong khi phần còn lại của phí giao dịch của người dùng được phân phối cho những người tham gia mạng khác – chẳng hạn như trình xác thực.
Dự án giới thiệu một bước thử thách cho các khối rollup, trong đó cho phép các trình xác thực khác kiểm tra tính đúng đắn của một khối và đưa ra một thử thách nếu họ tin rằng nó sai. Nếu khối được chứng minh là không chính xác hoặc một thách thức được chứng minh là không hợp lý, người xác nhận nói dối sẽ bị tịch thu cổ phần của họ, đảm bảo người xác nhận luôn chơi công bằng hoặc chịu rủi ro về hậu quả.
Nền tảng này cũng có máy ảo tùy chỉnh của riêng nó là máy ảo Arbitrum (AVM). Đây là môi trường thực thi cho các hợp đồng thông minh Arbitrum và tồn tại bên trên EthBridge – tập hợp các hợp đồng thông minh giao tiếp với chuỗi Arbitrum. Các hợp đồng thông minh tương thích với Ethereum được dịch tự động để chạy trên AVM.
Nền tảng này cũng có máy ảo tùy chỉnh của riêng nó là máy ảo Arbitrum (AVM)
Hệ sinh thái Arbitrum
Arbitrum xây dựng cho mình một hệ sinh thái Defi đa dạng khi luôn đứng trong top những nền tảng có lượng TVL lớn hàng đầu trên Defi.
Những mảnh ghép nổi bật có trên Arbitrum có thể kể đến như: Tools , Brigde, Wallet, Dapps…
Tools
Bridge
Wallet
Dapps
Arbitrum cũng tự xây dựng một số sản phẩm DeFi cốt lõi như:
- Arbiswap: Uniswap trên Arbitrum Rollup. Chức năng tương tự như UniSwap.
- L1, L2 bridge: Chuyển tài sản Arbitrum Rollup sang Ethereum và ngược lại.
- AARBE: Dentralized Lending Pool có hỗ trợ flash loan.
- FakerDAO: MakerDao trên Arbitrum.
Aribitrum cũng tích cực tiếp thu các dApps trên Ethereum, tổng cộng có 41 dự án, trong đó nổi bật với một số cái tên như:
- Bancor: DEX nổi tiếng trên Ethereum.
- Bounce: Giao thức đấu giá phi tập trung.
- MCDEX: Sàn giao dịch phái sinh phi tập trung.
Đội ngũ, nhà đầu tư, đối tác
Đội ngũ phát triển
- Ed Felten – Co-founder & Chief Scientist: Từng là giáo sư Computer Science và Public Affairs tại Đại học Princeton, và có kinh nghiệm 2 năm phục vụ tại Nhà Trắng với tư cách là Phó Giám đốc Công nghệ Hoa Kỳ và cố vấn cấp cao cho tổng thống.
- Harry Kalodner – Co-founder & CTO: Nghiên cứu về kinh tế, tính ẩn danh và khả năng tương thích khuyến khích của tiền mã hóa.
- Steven Goldfeder – Co-founder & CEO: Bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton. Và là đồng tác giả của “Bitcoin and Cryptocurrency Technologies”, cuốn sách giáo khoa hàng đầu về tiền mã hóa.
Nhà đầu tư và đối tác
Arbitrum đã thu hút được một số đối tác nổi tiếng, bao gồm Uniswap và Chainlink, đã cam kết sẽ hỗ trợ sớm cho dự án.
Arbitrum được đầu tư bởi Lightspeed Venture Partners, Coinbase Ventures, Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research và Mark Cuban.
Road map
- Bản phát hành đầy đủ của Beta 2: 28/05/2021
- Bản phát hành mainnet đầu tiên: 31/08/2021
- Arbitrum hỗ trợ Sidechain: dự kiến vào quý 1 năm 2022
Token của Arbitrum
Dự án chưa có kế hoạch phát hành token, và đội ngũ ban điều hành cũng cho rằng họ không có nhu cầu khởi chạy token riêng biệt cho Arbitrum, điều đó có nghĩa là mọi giao dịch trên Arbitrum sẽ được thanh toán bằng ETH.
Cộng đồng
Website https://portal.arbitrum.one/
Twitter https://twitter.com/arbitrum
Discord https://discord.com/invite/ZpZuw7p
Github https://github.com/OffchainLabs/arbitrum
Tổng kết
Trong bài này mình đã giới thiệu chi tiết với anh,em chi tiết về dự án Arbitrum một giải pháp mở rộng layer 2 nổi bật trên Ethreum, ngoài ra trên Ethreum còn có Optimism -cũng là một giải pháp mở rộng nổi bật khác, mình sẽ cùng anh,em tìm hiểu ở phần sau.
DISCLAIMER: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin đến người dùng,không khuyến nghị đầu tư, mua/bán bất cứ loại tài sản tài chính nào. Thị trường tiền điện tử là một thị trường chứa đựng vô cùng nhiều rủi ro, và chưa được nhà nước bảo vệ. Đằng sau mỗi lệnh là tương lai con em chúng ta. Chúc các bạn thành công!
