Layer 2 ZKsync công bố tiêu chí airdrop và các ví thỏa điều kiện nhận token, nhưng sớm gây tranh cãi trong cộng đồng vì có nhiều bất cập.
Airdrop là một trong những động lực chính dẫn dắt thị trường trong những năm gần đây. Tầm quan trọng của airdrop token đến những người ủng hộ sẽ giúp các dự án mới được cộng đồng chú ý, đón nhận và phần nào “cạnh tranh” được với các dự án kỳ cựu.
Đến thời điểm hiện tại, dù một mặt airdrop bị chỉ trích nhiều vì có phần “biến tướng” theo chiều hướng xấu, nhưng thật khó lòng để dự án có thể TGE phát hành token mới mà không có airdrop cho cộng đồng.
Nhưng câu chuyện “free token” vẫn mãi luôn mới vì mỗi khi dự án airdrop – nhất là với những dự án tiềm năng, quy mô khủng và được kỳ vọng nhiều – lại luôn có drama xoay quanh.
Và drama những ngày đầu tháng 6/2024, không đâu khác chính là airdrop ZKsync với token ZK.
Pre-airdrop: Câu chuyện “tranh giành” mã token ZK
Tranh cãi nổ ra giữa Polyhedra Network và ZKsync về mã token ZK trên sàn Bybit.
Nói ngắn gọn thì dự án Polyhedra Network dù không có chữ ZK trong tên nhưng đã “nhanh chân” giành trước ticker ZK để niêm yết trên sàn.
Trong khi đó, ZKsync muốn sử dụng mã ZK để khẳng định vị thế tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ zk-Rollups vào layer-2 và tự tin chỉ dự án mình mới “xứng đáng” sử dụng ticker ZK.
Trong cuộc tranh cãi này, phần thắng rốt cuộc nghiêng về ZKsync vì theo cộng đồng Polyhedra không xứng đáng sử dụng tên mã ZK với lý do đợt airdrop hồi tháng 3 của dự án đã không trao trả cho cộng đồng mức giá trị mà họ kỳ vọng.
Nhưng liệu airdrop của ZKsync sẽ như kỳ vọng của cộng đồng không?
Có lẽ đến nay chúng ta đã có câu trả lời…
Màn airdrop token gây tranh cãi của ZKsync
Ngày 11/06/2024, ZKsync chính thức công bố airdrop 17,5% tổng cung ZK cho 695.232 ví. Dự án đăng kèm đường link để người dùng kiểm tra xem ví của mình có nhận được token hay không.
Nếu có, sẽ có thể claim vào ngày 17/06 và được mở khóa ngay lập tức.
Mọi chuyện bắt đầu khi người dùng phát hiện vô cùng nhiều bất cập và bất công trong cách dự án tính tiêu chí airdrop cho các ví, như tài khoản X Stacy Muur đã tổng hợp lại dưới đây:
Ví sybil và ví “người nhà” được airdrop, người dùng thực lại bị bỏ qua
Có đến 45.000 ví, tương đương 6,5% lượng ví đủ điều kiện, lại nằm trong danh sách ví sybil của LayerZero.
Giải thích ngắn gọn thì dự án cross-chain LayerZero cũng chuẩn bị airdrop token cho người dùng, nhưng vì nhận ra có quá nhiều ví là của các “airdrop hunter”, các “farmer” chỉ chăm chăm “cày air” chứ không phải người dùng thực sự, nên dự án mở chiến dịch “săn sybil”.
Xoay quanh chiến dịch “tự đầu thú” này cũng có nhiều câu chuyện để kể, nhưng đó là dành cho một bài viết khác.
Quay trở lại với ZKsync, dù cũng khẳng định mình đã “check sybil” gắt gao, nhưng so sánh với danh sách sybil từ LayerZero thì cộng đồng lại phát hiện ra có đến 6,5% ví trùng.
Trong số này, có ví bị phát hiện nhận được 104.806 ZK trong khi chính ZKsync khẳng định 1 ví được phân bổ tối đa 100.000 token mà thôi.
Tiếp đến lại phát hiện ra một nhà phát triển ZKsync nhận được 660.000 token thông qua 47 ví.
Chủ yếu các ví này là đóng góp trên GitHub và dường như chủ ví biết rõ mình nên làm gì để đạt điều kiện, cũng chẳng quan tâm bị phát hiện mối liên hệ giữa các ví.
Lại có người phát hiện ra một ví mới tạo 7 tiếng trước cũng đủ điều kiện.
Trong khi đó, rất nhiều người dùng khác, bỏ thời gian và công sức trong 2 năm trời đóng góp cho dự án, thực hiện giao dịch tốn cả trăm USD phí gas lại không được xét đến.
Tiêu chí airdrop “để cho có”
Đối mặt với hàng loạt câu hỏi về tiêu chí tính airdrop như thế nào, đội ngũ dự án đã công bố FAQ giải đáp thắc mắc. Nhưng hiệu quả thì ngược lại, thắc mắc cũ không được giải đáp, thắc mắc đã xuất hiện.
FAQ: Nếu người dùng chỉ sử dụng ZKsync Lite mà không có hoạt động trên ZKsync Era thì không nhận được token.
Thực tế:
– Có người không giao dịch trên ZKsync Era gì sất, nhưng nhận 27.000 token nhờ donate trên Gitcoin và giao dịch trên ZKsync Lite.
– Phát hiện hơn 12.000 ví không có giao dịch trên ZKsync Era được phân bổ tổng cộng 105 triệu token (chiếm 2,8% lượng airdrop).
– Có ví chỉ cần nắm giữ NFT Pudgy Penguin hoặc Milady Maker cũng được 8.700 ZK.
Dự án có đóng góp thật cũng bị “cho ra rìa”
Không chỉ người dùng, các dự án xây dựng và hoạt động trên ZKsync cũng bị “bỏ rơi” khỏi đợt airdrop.
Theo FAQ, chỉ có 13 dự án được airdrop, nghĩa là rất nhiều những dự án khác dù có đóng góp cho sự phát triển của ZKsync đều bị ngó lơ. Một số cái tên nổi bật như:
– NFT marketplace Element chiếm 69% khối lượng giao dịch trên ZKsync Era;
– DEX Kyber Network phục vụ 350.000 người dùng;
– Nền tảng phát triển NFT zkApes đóng góp 15 triệu phí gas cho mạng lưới;
– Cơ sở hạ tầng nhắn tin phi tập trung DMail;
Đại diện các sàn lên tiếng
– CEO OKX đăng tweet hỏi cộng đồng xem tại sao nhiều người nói ZKsync scam vậy? Có phải là do airdrop không đáp ứng được kỳ vọng của cộng đồng hay không?
Phía dưới rất nhiều bình luận “nhảy” vào chỉ trích dự án.
– CEO HTX (Huobi cũ) là Justin Sun viết bằng tiếng Trung khảo sát xem sàn có nên “tẩy chay” ZK hay không.
– Đồng sáng lập Binance Yi He bình luận rằng lý do ZKsync bị tẩy chay là vì các “airdrop hunter” không nhận được những gì họ muốn.
