Vào đầu tháng 9 vừa qua, Fuel hoàn thành vòng gọi vốn 80 triệu USD được dẫn đầu bởi Blockchain Capital và Stratos cùng với sự tham gia của nhiều quỹ nổi tiếng khác như Alameda Research, Spartan…
Fuel là một dự án blockchain layer 2, dự án được xây dựng với đội ngũ phát triển dự án là những người đã sáng tạo ra giải pháp mở rộng Optimistic Rollups – một giải pháp mở rộng layer 2 nổi tiếng của Ethereum với nhiều tên tuổi như: Arbitrum, Optimism…
Fuel là gì ?
Fuel là dự án layer 2 mainet đầu tiên sử dụng công nghệ Optimistic Rollups trên Ethereum vào năm 2020. Mặc dù được xem là dự án ORU đầu tiên launch mainnet nhưng v1 của dự án chỉ cung cấp ở dạng CLI (command-line interface) cung cấp một số tính năng cơ bản như transfers, swaps và return data, nó không cung cấp smart contract vì vậy tất cả các ứng dụng DeFi mà người dùng thường dùng ở layer 1 không có ở Fuel v1.
Fuel nổi bật với cấu trúc gồm 3 phần:
- Thực hiện giao dịch song song
- Máy ảo nhiên liệu (FuelVM)
- Công cụ dành cho nhà phát triển với Sway Language và Forc
Tuy là một dự án đầu tiên của Optimistic Rollups nhưng hành trình của Fuel châm hơn rất nhiều so với những đối thủ cùng phân khúc như Optimism, Arbitrum.
Cấu trúc hoạt động của Fuel
Nhiên liệu là một kiến trúc mô-đun và được thiết kế để hoạt động ở nhiều cấu hình khác nhau.
Fuel được thiết kế để chạy một lớp thực thi mô-đun, một cấu hình tương tự như những gì chúng ta gọi là Rollups hoặc layer 2 trên Ethereum ngày nay. Bản tổng hợp thường sử dụng cấu hình optimistic hoặc zk để có hiệu lực hoặc phân xử giao dịch. Công nghệ Fuel không phù hợp với một trong hai điều này và có thể sử dụng như một hệ thống chứng minh tính hợp lệ hoặc gian lận.
Layer 2 và rollups chủ yếu được thiết kế cho các ngăn xếp blockchain nguyên khối, có nghĩa là chúng thường không được tối ưu hóa cho lượng lớn tiềm năng băng thông lớp-1 không giống như Fuel, được định cấu hình duy nhất để xử lý tiềm năng này.
Công nghệ Fuel bao gồm tất cả các thành phần để chạy như một giải pháp lớp 1 hoàn chỉnh. Các thành phần này bao gồm sự đồng thuận, tính khả dụng của dữ liệu, giải quyết và thực hiện giao dịch. Các cấu hình phổ biến để chạy trong chế độ này sẽ là bằng chứng về quyền hạn và bằng chứng về cổ phần thông qua kiểu Tendermint-BFT.
Công nghệ Fuel cũng có thể chạy như một sidechain cho lớp 1 hiện có. Điều này có nghĩa là có một thông báo đi qua cầu nối giữa lớp-1 và Fuel. Trong cấu hình này, tính khả dụng của dữ liệu sẽ được xử lý bởi chuỗi bên, trong khi việc giải quyết được xử lý bởi lớp-1.
Cũng sẽ có một tùy chọn để chạy nó trong cấu hình có thể bán được, theo đó bằng chứng gian lận có thể được sử dụng để đảm bảo tính hợp lệ tốt hơn bằng cách sử dụng lớp-1 làm trọng tài.
Công nghệ của Fuel
Thực hiện giao dịch song song
Ethereum xử lý các giao dịch một cách tuần tự (tức là cái này đến cái kia). Với việc các bộ vi xử lý hiện đại ngày càng trở nên đa luồng nhưng vẫn bị đình trệ ở tốc độ lõi đơn, việc có thể thực hiện các giao dịch song song (tức là nhiều giao dịch cùng một lúc) là một đặc tính rất đáng mong đợi.
Nếu không có cơ chế xác định và xử lý sự phụ thuộc giữa các giao dịch, việc thực hiện các giao dịch song song là một điều kiện chạy đua và sẽ dẫn đến việc thực hiện không xác định. Đã có những nỗ lực để thêm logic thực thi đồng thời lạc quan vào Ethereum, nhưng cho thấy lợi ích hiệu suất không nhất quán và hơn nữa chỉ hoạt động trong các điều kiện không đối nghịch.
Fuel hỗ trợ thực hiện giao dịch song song thông qua danh sách truy cập nghiêm ngặt (tức là bắt buộc), tương tự như EIP-648. Mỗi giao dịch phải chỉ rõ những hợp đồng mà giao dịch có thể tương tác; nếu một giao dịch cố gắng truy cập vào một hợp đồng không có trong danh sách này thì việc thực hiện sẽ hoàn nguyên . Với các danh sách truy cập này, việc thực thi có thể được thực hiện song song trên các giao dịch liên quan đến các bộ hợp đồng rời rạc.
Bằng chứng gian lận
Bằng chứng gian lận là một cơ chế xác minh blockchain, theo đó yêu cầu trên một khối mới được chấp nhận trừ khi một bằng chứng xác nhận quyền sở hữu không hợp lệ được cung cấp trong một số khoảng thời gian có thể định cấu hình. Điều này cho phép các ứng dụng khách nhẹ được giảm thiểu sự tin cậy được bảo mật với giả định rằng chỉ có một nút đầy đủ trung thực duy nhất có sẵn trong mạng để tạo ra các bằng chứng gian lận. Cả giao thức Fuel và FuelVM đều được thiết kế để có thể gian lận trong các môi trường phục hồi như Máy ảo Ethereum.
Fuel VM là gì ?
Fuel sử dụng một mô hình tương tự như Ethereum cho các hợp đồng và các cuộc gọi hợp đồng chéo. Các hợp đồng có thể gọi các hợp đồng khác bằng một (tương tự như một cuộc gọi tin nhắnCALL Ethereum ). Không giống như EVM, chỉ có thể chuyển tiếp tài sản cơ sở của nó bằng một cuộc gọi (tức là ETH), FuelVM có thể chuyển tiếp một tài sản có thể thay thế gốc duy nhất bằng một cuộc gọi.
Các giao dịch có thể bắt đầu các cuộc gọi hợp đồng. Các giao dịch Ethereum có thể gọi trực tiếp một hợp đồng duy nhất . Thay vào đó, các giao dịch nhiên liệu thực hiện một tập lệnh (mã bytecode tùy ý được gắn vào giao dịch), có thể gọi bất kỳ số lượng hợp đồng nào.
Nhiên liệu hỗ trợ nhiều tài sản bản địa với tư cách là công dân hạng nhất. Bất kỳ tài sản đơn lẻ nào cũng có thể được chuyển tiếp với a CALL. Hợp đồng có số dư của tất cả các tài sản có thể có thay vì chỉ tài sản cơ sở.
Lưu ý rằng chỉ tài sản cơ sở mới có thể sử dụng để thanh toán gas.
Ngôn ngữ lập trình Sway của Fuel
Sway là một ngôn ngữ lập trình hợp đồng thông minh ưu tiên sự an toàn và tốc độ và đưa lý thuyết ngôn ngữ lập trình hiện đại vào blockchain. Kiểm tra tài liệu Sway tại đây .
Rust + Solidity = Sway
Sway ưu tiên phân tích thời gian biên dịch và an toàn, tương tự như trình kiểm tra mượn của Rust và ngữ nghĩa đầu tiên về an toàn. Ngoài ra, nó có cú pháp Rust. Từ Solidity, Sway đã lấy ý tưởng về một ngôn ngữ mô hình hợp đồng thông minh với cơ chế lưu trữ hợp đồng và blockchain cấp cao nhất được tích hợp sẵn để lập trình hợp đồng an toàn và tiện dụng.
Ngoài tài liệu, công cụ mạnh mẽ, thông báo lỗi rõ ràng, v.v. – Sway đưa khái niệm kiểm toán tĩnh vào các hợp đồng thông minh. Trình biên dịch sẽ nắm bắt những thứ mà người ta thường thuê một công ty kiểm toán để nắm bắt. Điều này đặc biệt độc đáo. Ngoài ra, Sway có hiệu suất cao và có các vượt qua tối ưu hóa có thể mở rộng và chương trình phụ trợ mô-đun để nhắm mục tiêu các kiến trúc blockchain khác nhau.
Sway tuân theo triết lý thiết kế của Rust và Solidity, với một số tư tưởng Fuel được pha trộn. Từ Solidity, chúng tôi lấy khái niệm lập trình hợp đồng thông minh làm mô hình. Điều này dẫn đến các khối lưu trữ, hợp đồng ABI làm điểm vào, v.v.
Sway cung cấp nhiều lớp an toàn. Đầu tiên, Sway cung cấp công cụ chuẩn và “một cách đúng đắn” để thực hiện mọi việc. Điều này dẫn đến ít mơ hồ hơn và nhiều công cụ chính xác / hữu ích hơn. Công cụ này cung cấp trình gỡ lỗi, trình biên dịch khí, khung thử nghiệm, SDK, trình định dạng và hơn thế nữa. Những công cụ này đảm bảo lập trình viên không có gì giữa chúng và thuật toán mà họ đang cố gắng thực hiện. An toàn đến từ nền tảng của một môi trường thoải mái và công thái học.
Team
Dự án có đội ngũ khá đông đảo và trình độ cao, hiện team đã có hơn 60 người, và với nguồn tài chính mới được bơm vào thì dự án sẽ rất hứa hẹn trong tương lai gần.
Team hiện tại chủ yếu làm online, họ không sở hữu trụ sở chính và các thành viên đến từ nhiều nơi trên thế giới.
Ngoài ra dự án cũng có đội ngũ cố vấn, nhà đầu t là nhiều tổ chức và các nhân nổi tiếng trên thị trường
Cập nhật dự án
Dự án đã chính thức mainet vào đầu năm 2020, tuy nhiên chưa có nhiều dự án được xây dựng trên Fuel
Mới đây vào đầu tháng 9, dự án đưa ra bản testnet-beta 1 được cho là giới thiệu tính năng mở rộng chưa từng xuất hiện trước đây trên Ethereum về thực hiện các giao dịch song song.
Ngoài ra dự án cũng rất tích vực trong việc liên tục update sản phẩm, công nghệ của mình như : các tính năng, ngôn ngữ lập trình.
Dự án còn xây dựng một quỹ tài trợ dành cho những dự án đến và xây dựng trên Fuel với khoản tài trợ từ 10.000 – 150.000 USD.
Đánh giá tiềm năng
Tuy là một dự án đi đầu trong mảng optimistic rollups nhưng Fuel đang đi sau các đối thủ rất nhiều, hiện chưa có nhiều sản phẩm và dự án được xây dựng và phát triển trên hệ sinh thái Fuel.
Hi vọng rằng với vòng gọi vốn 80 triệu USD vừa qua thì dự án sẽ tận dụng được thế mạnh của mình để phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Một số điểm mạnh của dự án mà chúng ta có thể kể đến như:
Khả năng tương thích EVM và Dev Experience
Theo lời chia sẻ của John Adler, ông cho rằng EVM là điểm nghẽn về khả năng mở rộng của Ethereum. Do đó, việc sao chép EVM trong một Rollup sẽ không dẫn đến bất kỳ khả năng mở rộng nào. Thay vào đó, Fuel sử dụng một execution model dựa trên UTXO, có thể mở rộng hơn EVM.
Về cơ bản, điều này khiến Dev phải chỉnh lại solidity code hoặc tệ hơn là phải biên dịch lại code khi quyết định di chuyển từ Layer 1 lên Fuel v2.
Nhìn chung, so sánh về khả năng tương thích EVM và Dev Experience thì Fuel v2 kém hẳn so với các giải pháp ORU như Arbitrum hay Optimism.
Thời gian rút tiền
Thời gian rút tiền của Fuel là một điểm mạnh của mạng, trong khi Optimism có thể tốn khoản thời gian từ 1 – 2 tuần để rút tiền từ layer 2 xuống layer 1. Arbitrum tốn khoảng thời gian ngắn hơn nhưng cũng tầm 1 ngày, Fuel cho phép rút ngắn quá trình này xuống tầm 10 phút. Fuel làm được điều này bằng cách sử dụng cross-chain atomic swaps.
Khả năng bảo mật
Theo như Fuel chia sẻ, hệ thống của Fuel để thiết kế để có thể chạy trên phần cứng rất rẻ. Điều này có nghĩa là ai cũng có thể tự chạy một Fuel node của riêng họ để đảm bảo chuỗi được an toàn và không có hành vi gian lận nào được tạo ra. Điều này về lý thuyết có thể được thực hiện với một tài khoản miễn phí trên Inufra.
Đối với các dự án lớn và yêu cầu bảo mật cao hơn, họ có thể chạy thêm một Ethereum full node để tăng độ bảo mật.
Vấn đề về chi phí
So với 2 giải pháp ORU còn lại là Optimism và Arbitrum thì chi phí của Fuel là rẻ nhất, theo như kết quả của Fuel v1, nó có thể giảm phí lên tới vài trăm lần (0.03$). Ngoài ra theo Fuef Docs, phí có thể được thanh toán bằng bất kỳ một số ERC20 token được hỗ trợ, không chỉ riêng ETH.
Tổng kết
Trong bài này mình đã chia sẻ tới anh,em tổng quan và những điểm nổi bật của dự án Fuel – một giải pháp mở rộng layer 2 – optimistic rollups chưa có nhiều sức hút trên Ethereum.
Tuy nhiên nếu đánh giá một cách khách quan với nguồn nhân lực là những người có kinh nghiệm và trình độ cao, và nguồn lực tài chính mới được bơm vào thì dự án vẫn sẽ rất tiềm năng trong tương lai.
Hiện tại dự án chưa có thông tin tung ra token, nên anh,em hãy cứ tiếp tục theo dõi và bám sát những update tiếp theo từ team để có thể tìm kiếm cho mình những cơ hội đầu tư.
