Thị trường Defi đang ngày càng khẳng định được tầm quan trọng của mình trong lĩnh vực Crypto, sự quan tâm của các hệ sinh thái tới lĩnh vực này ngày càng được chú trọng nhiều hơn
Cardano cũng là một trong số đó, khi đang chú trọng phát triển mạnh những mảnh ghép Defi và đang có nhiều chuyển biến tích cực. Bài này mình sẽ cùng anh,em tìm hiểu về hệ sinh thái Cardano (ADA) và những mảnh ghép quan trọng trên hệ sinh thái này.
Cardano là gì ?
Cardano là một nền tảng blockchain phi tập trung được xây dựng bởi Charles Hoskinson (cựu đồng sáng lập Ethereum) và được ra mắt chính thức vào năm 2017. Dự án đã gọi vốn thành công 60 triệu USD thông qua hình thức ICO.
Cardano có tầm nhìn phát triển mạng lưới blockchain cho phép nhiều nhà phát triển có thể xây dựng dapps và tạo ra nền kinh tế phi tập trung Defi trên Cardano.
Cũng như môt số hệ sinh thái khác đang có trên thị trường, Cardano được tạo ra nhằm khắc phục những nhược điểm của blockchain thế hệ cũ như Bitcoin hay Ethereum về vấn đề chi phí giao dịch cao, thời gian giao dịch chậm, khả năng mở rộng không linh hoạt.
Cardano giải quyết vấn đề gì
Cardano được sinh ra với mục đích khắc phục những hạn chế của blockchain thế hệ cũ, Cardano tập trung vào phát triển khả năng mở rộng, tăng khả năng tương tác và nhắm tới tính bền vững
Khả năng mở rộng của Cardano
Khả năng mở rộng của Cardano bao gồm 3 thành tố bao gồm:
- Transaction Per Second (TPS): Cardano sử dụng thuật toán đồng thuận Ouroboros, thuật toán này thuộc nhóm Proof of stake
- Network: Cardano sử dụng công nghệ RINA (Recursive Inter-Network Architecture) để chia nhỏ mạng lưới thành nhiều subnetwork, và các subnetwork này có thể tương tác với nhau nếu cần. Từ đó nâng cấp băng thông (bandwidth) của mạng lưới
- Data Scaling: Để giảm dung lượng data của mỗi transaction, Cardano đang chú ý đến hai giải pháp là Subscriptions (chia vùng) và Sidechains.
Khả năng tương tác của Cardano
Hiện có rất nhiều blockchain nền tảng khác nhau, tuy nhiên các Blockchain này không thể giao tiếp, tương tác với nhau được. Theo roadmap được công bố, Cardano sẽ có giải pháp về khả năng tương tác giữa các Blockchain khác nhau sau giai đoạn Goguen (trong 5 giao đoạn trên roadmap)
Tính bền vững
Thông thường tính bền vững của một dự án Blockchain được rất nhiều người quan tâm, điều này đảm bảo được lợi cho nhà phát triển cũng như những người đồng hành cùng dự án là các node, … Đối với Cardano sau khi IOHK kết thúc hợp đồng vào năm 2020, nhiều khả năng dự án sẽ tính đến việc tạo một quỹ từ việc thu phần ADA khi một block mới được tạo ra như Dash.
Những mảnh ghép trên hệ sinh thái của Cardano
Kể từ khi trải qua đợt hard fork quan trọng và hiện tại Alonzo đã hoạt động mainet từ tháng 9/2021. Điều này có nghĩa smart contract trên Cardano đã hoạt động và các nhà phát triển có thể xây dựng các ứng dụng của mình trên đó.
IDO Platform
CardStarter (CARDS) là nền tảng IDO trên Cardano, cho phép các dự án tiếp cận với khoản vốn dồi dào từ cộng đồng các nhà đầu tư. CardStarter đã thiết lập một hệ thống phân cấp thông qua token CARD và người sở hữu token nhận được một tỷ lệ hạn mức đầu tư tương ứng dựa trên số tiền cam kết. Sự hỗ trợ của các nhà đầu tư là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển của dự án. Tổng cung của CARDS token là 10.000.000, cung lưu thông ở thời điểm hiện tại khoảng gần 8 triệu token.
Wallet Cardano
Kể từ giữa năm 2021, số ví lưu trữ trên ADA đã tăng đáng kể, đây có thể là dấu hiệu cho thấy nhu cầu lưu trữ và sử dụng ADA có xu hướng tăng ư
Một số ví nổi bật của ADA có thể kể đến như là Daedalus, là một nền tảng ví dành riêng cho đồng Cardano coin do chính đội ngũ phát triển của dự án Cardano tạo ra và trực tiếp hỗ trợ. Ví Daedalus là một loại ví mã nguồn mở chạy trên giao thức của Cardano và tham gia trực tiếp vào mạng lưới Cardano, cho phép người dùng quản lý số dư ADA một cách dễ dàng, tiện dụng và bảo mật an toàn. Một phiên bản ví khá giống với Daedalus là Yoroi Wallet, sản phẩm mà Cardano kết hợp với EMURGO.
AdaLite (trước đây gọi là CardanoLite) cũng là một ví lưu trữ Web bảo mật của Cardano được phát triển bởi Vaccumlabs. Khi tạo ví ADA, bạn chỉ nhận được một cụm từ ghi nhớ 12 từ, sau đó bạn có thể bắt đầu đăng ký và sử dụng ví. AdaLite cũng tương thích với Trezor Model T và Daedalus.
DEX (Liquidity)
Trong thị trường Defi, DEX ( Decentralized Exchanges) đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp tạo ra các giao dịch, lưu chuyển tài sản ở trong hệ sinh thái của dự án.
Một số dự án DEX tiềm năng có mặt trên hệ sinh thái Cardano có thể kể đến như Minswap, Sundaeswap, Maladex ( trước đây gọi là Daemon Exchange) Ví dụ như SundaeSwap, sàn giao dịch phi tập trung (DEX) nhờ vào giao thức Automated Market Maker (AMM) trên Cardano blockchain được đánh giá khá tốt. Sundae có cơ chế huy động vốn tương đối khác so với thông thường (ISO – Initial Stake Pools Offerings) và hình thức multi-pools trao quyền cho các SPOs – Staking Pools Operators (người vận hành pools). Mặc dù dự án chưa ra Testnet, nhưng đội ngũ phát triển khá thường xuyên cập nhật các hoạt động trên Twitter cũng như định hướng về sự phát triển của Cardano.
Một vài dự án đã có kế hoạch và có token trên cả các sàn CEX như Ardana, Cardax, ADAX, …
NFT/Gaming
Mặc dù thời gian qua là thời gian bùng nổ với mảng NFT/GameFi nhưng có lẽ do sự chậm trễ của mình nên Cardano đã không đón được dòng tiền từ mảng này đổ vào hệ sinh thái. Mặc dù có nhiều dự án xây dựng trên Cardano nhưng nhìn chung chưa có nhiều dự án nổi bật về NFT/ GameFi trên Cardano.
Một vài cái tên nổi bật có thể kể đến như: ADAZOO, Bondly, Cardano Space, CardanoTales, Verlux, Cardano City…
Lending
Một số ứng dụng lending nổi bật của Cardano có thể kể đến như:
- Aada: Nền tảng là một giao thức cho vay phi tập trung trên Cardano cho phép gửi tài sản để kiếm lãi hoặc vay tài sản. Hiện tại, Aada đang thành lập một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) và phí nền tảng sẽ được phân bổ cho những người sở hữu token AADA.
- Liqwid: Là một protocol cho vay không lưu ký sử dụng thuật toán dựa trên Cardano, được xây dựng dành cho người cho vay, người đi vay và nhà phát triển. Nền tảng xây dựng marketplace phi tập trung cho cả người đi vay và người cho vay để họ có thể dễ dàng tương tác thông qua việc cung cấp nguồn tiền.
Bridge
Bridge là khá quan trọng với những hệ sinh thái mới, chúng sẽ đóng vai trò như một cầu nối cho phép dòng tiền có thể dễ dàng luân chuyển giữa các hệ sinh thái, thông thường sẽ là các hệ sinh thái lớn sang các hệ sinh thái nhỏ hơn. Chính vì biết được điều này mà Cardano và Nervos đã hợp tác phát triển Bridge giữa hai mạng lưới blockchain với nhau, giúp người dùng có thể dễ dàng chuyển tài sản Cross-chain giữa 2 blockchains.
Trên thực tế việc liên kết này thực sự chưa mang lại nhiều giá trị cho cả 2 nền tảng bởi lẽ thị trường DeFi vẫn tập trung nhiều vào Ethereum và các sàn CEX.
Stable coin
Hiện chưa có một đồng Stablecoin nào thực sự nổi bật trên nền tảng Cardano. Ngoài một số cái tên được nhắc đến như AgeUSD, Venus.
Mới đây, một số thông tin về đồng Stablecoin mới trên Cardano là Djed được công bố, tuy nhiên hiện chúng mới đang trong quá trình phát triển.
Chi tiết ADA coin
Key Metrics ADA
- Ticker: ADA.
- Blockchain: Cardano.
- Consensus: Proof of Stake (PoS).
- Algorithm: Ouroboros.
- Token Type: Coin.
- Contract: 0x3EE2200Efb3400fAbB9AacF31297cBdD1d435D47
- Block time: 20 giây.
- Smallest unit: 10^-5 ADA.
- Transaction Time: 250 TPS.
- Total Supply: 45,000,000,000 ADA.
- Circulating Supply: 32,140,000,000 ADA.
ADA Token Allocation
Tổng cung cố định của đồng ADA coin là 45 tỷ và được đội ngũ phát triển phân bổ thành ba phần với tỷ lệ như sau:
- 25,927,070,538 ADA (~57,6%) được bán ra thị trường qua ICO.
- 5,185,414,108 ADA (~11,5%) do IOHK, Cardano Foundation và Emurgo nắm giữ.
- 13,887,515,354 ADA (~30,9%) dành cho staking rewards.
ADA Token Sale
Việc bán đồng coin ADA được bắt đầu từ tháng 09/2015 và kết thúc vào tháng 01/2017, với gần 26 tỷ ADA đã được bán sau 5 vòng, nâng tổng số tiền gọi được lên đến ~63 triệu đô. Trong đó:
- 94.45% được mua bởi nhà đầu tư Nhật Bản.
- 2.56% được mua bởi nhà đầu tư Hàn Quốc.
- 2.39% được mua bởi nhà đầu tư Trung Quốc…
ADA Token Release Schedule
Hiện tại, chỉ còn phần Staking Rewards vẫn chưa mở khoá vì Cardano vẫn chưa hoàn thành kích hoạt chức năng này ở phiên bản testnet Shelly.
ADA Token Use Case
ADA coin có thể được dùng để làm gì? Giống như ETH trong mạng Ethereum, ADA trong mạng Cardano có 5 mục đích sử dụng như sau:
- Phần thưởng: ADA coin dùng làm phần thưởng khối cho các node trong mạng lưới khi Cardano bắt đầu kích hoạt chức năng này ở testnet Shelly thông qua Staking.
- Staking: Người dùng có thể lấy ADA coin đi stake thông qua các pool staking và sẽ được chia thưởng khi node tạo ra block mới.
- Thanh toán: Trong tương lai, đồng coin ADA có thể được dùng để thanh toán chi phí khi người dùng phát hành tài sản (UIA) trên nền tảng của Cardano.
- Tiền tệ: ADA còn được dùng như một loại tiền tệ (medium of exchange).
- Phí giao dịch trên Cardano Blockchain: Coin ADA được dùng để thanh toán phí giao dịch trong mạng lưới của Cardano với công thức tính phí như sau:
Transaction Fee = a + b × size
Trong đó:
- a là hằng số chống DDoS (tấn công từ chối dịch vụ phân tán) với mức hiện tại là 0,155381 ADA.
- b là hằng số chi phí giao dịch với mức hiện là 0,0000393946 ADA/byte.
- size là kích thước của giao dịch tính bằng byte.
Đào coin ADA như thế nào?
Cardano sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) nên anh em chỉ có thể staking chứ không thể đào coin ADA (mining) nó được.
Hiện tại ADA đã có thể stake trên Daedalus, Yoroi, Exodust Wallet, hay Ledger
Điều gì chờ đợi tương lai của Cardano
Nỗ lực của Cardano đó là xây dựng một hệ sinh thái Defi hoàn chỉnh. Cardano đang có 3 chương trình để mở rộng không gian Defi bao gồm: Project Catalyst, Cardano Developer Portal và cFund
Project Catalyst
Catalyst Fund là ngân khố/kho bạc của nền tảng Cardano.
Cơ chế của Cardano cho phép trích từ phí giao dịch ra 20% để đưa vào quỹ Catalyst, cứ mỗi 5 ngày, quỹ này lại tăng thêm 7 triệu ADA. Giá trị của quỹ vào 10/2021 là 570 triệu ada tương đương khoảng 1.7 tỷ USD.
Nguồn vốn của quỹ nhằm hỗ trợ cho các dự án phát triển trên nền tảng Cardano. Đây là một cơ chế rất hay nhằm khuyến khích các ý tưởng Dapps/Defi có được nguồn vốn để thực thi.
Đây là nguồn ngân sách phát triển rất dồi dào mà chưa có nền tảng nào có được như vậy. Đây được xem như một chiến lược thành công nhất của Cardano, qua chiến lược này cũng giúp Cardano thu hút được rất nhiều dự án mơi vào hệ sinh thái của mình.
Minh chính cho điều này số lượng ứng viên cho mỗi mùa Project Catalyst đều tăng lên.
Sau mỗi đợt Project Catalyst diễn ra, số lượng người tham dự và số ý tưởng được submit vào vòng cuối sẽ tăng lên đáng kể. Project Catalyst diễn ra vào tháng 8/2021 đã thu hút hơn 814 ý tưởng, trong đó có 150+ ý tưởng được cấp vốn và 4 triệu đô được phân phối thông qua $ADA
Điều này có thể làm tiền đề cho sự phát triển Defi trên Cardano sau này.
Cardano Developer Portal
Đây là bước đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn các developer chưa biết đến hệ sinh thái Cardano có thể dễ dàng tiếp cận và xây dựng sản phẩm trên Cardano.
6 giai đoạn triển khai dự án trên Cardano của Cardano Developer Portal.
Trong đó sẽ có 6 giai đoạn:
- Get Started: Hiểu về concept, vấn đề kỹ thuật, các công cụ phát triển.
- Integrate Cardano: Tích hợp sản phẩm đã được xây dựng vào mạng lưới Cardano.
- Metadata Building: Hiểu về Metadata, các dữ liệu trong quá trình giao dịch và thực hiện lệnh.
- Discover Native Token: Học cách thiết kế token, NFT token và hiểu tại sao chúng không cần đến Smart Contract.
- Project Funding: Khám phá về chương trình Project Catalyst để tận dụng được tài nguyên của Cardano và sức mạnh của cộng đồng để gọi vốn.
- Stake Pool Operate: Học cách xây dựng Cardano Staking Pool và cách hoạt động truyền thông để thu hút delegator.
Đây là 6 bước rất quan trọng của một dự án phát triển trong hệ sinh thái Cardano. Ở phía dưới mình sẽ có case study của một số dự án đang áp dụng hướng đi mà Cardano Developer Portal đã đề ra.
cFund
CFund là một quỹ phòng hộ đầu tư tiền điện tử do Wave Financial hợp tác với IOG quản lý. Quỹ sử dụng chiến lược mạo hiểm ở giai đoạn đầu và đầu tư vào các công ty công nghệ sáng tạo đang phát triển các ứng dụng, doanh nghiệp và sản phẩm đang được triển khai trên Cardano và trong các dự án R&D khác mà IOG đang thực hiện.
Tổng kết
Qua bài vết mình đã chia sẻ với anh,em những thông tin cơ bản liên quan đến hệ sinh thái Cardano. Có thể nói đây là một hệ sinh thái vô cùng lớn nhưng những mảnh ghép về Defi trên Cardano chưa thực sự phát triển xứng với tầm vóc của Cardano. Trong thời gian tới Defi có lẽ sẽ tiếp tục được quan tâm chú trọng phát triển hơn.
DISCLAIMER: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin đến người dùng,không khuyến nghị đầu tư, mua/bán bất cứ loại tài sản tài chính nào.Thị trường tiền điện tử là một thị trường chứa đựng vô cùng nhiều rủi ro, và chưa được nhà nước bảo vệ. Đằng sau mỗi lệnh là tương lai con em chúng ta. Chúc các bạn thành công!